Simptomlar
Boyunda sürətlə böyüyən şişlik: Tez-tez boyunda ağrısız, sürətlə böyüyən bir kütlə meydana çıxır.
Yutma və ya nəfəs alma çətinliyi: Şiş böyüdükcə yutma və ya nəfəs almaqda çətinlik yaranır.
Səsin dəyişməsi: Şiş səs tellərinə təzyiq göstərdikdə səs dəyişiklikləri və ya səsin batması baş verə bilər.
Boyun ağrısı: Boyunda ağrı və həssaslıq hissi.
Sürətli kilo itkisi: Həddindən artıq arıqlama.
Diaqnoz
Fiziki müayinə: Həkim boyunda kütləni yoxlayır və tiroid funksiyasını qiymətləndirir.
Qan testləri: Tiroid hormonlarının (T3, T4) və tiroid stimulyasiya hormonunun (TSH) səviyyələri yoxlanılır.
Ultrasəs: Tiroid vəzinin görüntülənməsi üçün ultrasəs istifadə edilir.
İncə iynə aspirasiya biopsiyası (FNA): Şişdən nümunə alınaraq mikroskop altında incələnir.
CT skan və ya MRT: Şişin yayılma dərəcəsini və ətraf toxumalara təsirini qiymətləndirmək üçün.
PET skan: Xərçəngin digər orqanlara yayılmasını aşkar etmək üçün.
Müalicə
Qalxanabənzər vəzin anaplastik xərçənginin müalicəsi çox çətin və kompleksdir. Müalicə adətən aşağıdakı yanaşmaların birləşməsini əhatə edir:
Cərrahi müdaxilə: Şişin maksimum dərəcədə çıxarılması. Bəzən bu, tiroidin tamamilə çıxarılmasını (tiroidektomiya) tələb edə bilər.
Radiasiya terapiyası: Cərrahiyyədən əvvəl və ya sonra şişi kiçiltmək və ya qalan xərçəng hüceyrələrini məhv etmək üçün.
Kimyaterapiya: Radiasiya terapiyası ilə birlikdə və ya ayrıca olaraq xərçəng hüceyrələrini məhv etmək üçün.
Maqnifiq müalicələr: Hədəfli terapiyalar və ya immunoterapiyalar kimi yeni yanaşmalar da istifadə edilə bilər.
Evdə Baxım və Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Həkim nəzarəti altında olmaq: Müntəzəm müayinələr və testlər ilə vəziyyətin izlənməsi.
Dəstək qrupları: Psixoloji dəstək və xərçənglə mübarizə qruplarına qoşulmaq.
Sağlam qidalanma və həyat tərzi: İmmunitet sistemini gücləndirmək və ümumi sağlamlığı dəstəkləmək üçün balanslı qidalanma və fiziki aktivlik.
Proqnoz
Qalxanabənzər vəzin anaplastik xərçənginin proqnozu adətən zəifdir. Xəstəlik sürətlə irəliləyir və əksər hallarda erkən mərhələdə aşkar edilmir. Erkən diaqnoz və müalicə həyatı uzada bilər, lakin ümumi sağ qalma müddəti qısa olur.
Fəsadlar
Metastaz: Xərçəngin uzaq orqanlara, məsələn, ağciyərlərə, sümüklərə və ya beyinə yayılması.
Boyun strukturlarının zədələnməsi: Şişin ətrafdakı strukturlara təzyiqi nəticəsində tənəffüs və qidalanma çətinlikləri.
Ağrı və narahatlıq: Böyüyən şiş səbəbindən.
Qalxanabənzər vəzin anaplastik xərçənginə dair hər hansı şübhəniz varsa və ya simptomlar yaşayırsınızsa, dərhal onkoloqa və ya endokrinoloqa müraciət etmək vacibdir. Erkən müdaxilə və müalicə həyati əhəmiyyət daşıyır.
