Anadangəlmə Ürək Xəstəliklərinin Növləri
1. Atriyal Septal Defekt (ASD)
Təsvir: Ürəyin atriyumları arasında anormal bir dəlik.
Simptomlar: Kiçik ASD-lər simptomlar yaratmaya bilər, lakin böyük ASD-lər nəfəs darlığı, yorğunluq və çəki artımında gecikməyə səbəb ola bilər.
Müalicə: Kiçik ASD-lər öz-özünə bağlana bilər, lakin böyük ASD-lər cərrahi və ya kateter-based müdaxilələrlə bağlanmalıdır.
2. Ventrikulyar Septal Defekt (VSD)
Təsvir: Ürəyin ventrikülləri arasında anormal bir dəlik.
Simptomlar: Kiçik VSD-lər simptom yaratmaya bilər, lakin böyük VSD-lər nəfəs darlığı, tez-tez infeksiyalar və ürək çatışmazlığına səbəb ola bilər.
Müalicə: Kiçik VSD-lər öz-özünə bağlana bilər, lakin böyük VSD-lər cərrahi müdaxilə tələb edir.
3. Patent Duktus Arteriozus (PDA)
Təsvir: Doğumdan sonra bağlanmayan fetal damar (duktus arteriozus).
Simptomlar: Nəfəs darlığı, yorğunluq, zəif çəki artımı.
Müalicə: Dərmanlar, kateter-based prosedurlar və ya cərrahi müdaxilə.
4. Tetralogiya Fallot (TOF)
Təsvir: Dörd anormal strukturdan ibarət kompleks qüsur: pulmoner stenoz, VSD, sağ ventrikul hipertrofiyası və aorta dislokasiyası.
Simptomlar: Cyanosis (mavi dəri), nəfəs darlığı, yorğunluq.
Müalicə: Bir və ya bir neçə cərrahi müdaxilə.
5. Koarktasiya Aorta
Təsvir: Aortanın daralması.
Simptomlar: Yüksək qan təzyiqi, zəif nəbz, ayaqlarda soyuqluq və zəiflik.
Müalicə: Balon anjioplastiya, stent yerləşdirilməsi və ya cərrahi müdaxilə.
6. Transpozisiya Böyük Arteriyaların (TGA)
Təsvir: Aorta və pulmonar arteriyanın yer dəyişməsi.
Simptomlar: Cyanosis, nəfəs darlığı, yeməkdə çətinlik.
Müalicə: Cərrahi müdaxilə (arterial switch əməliyyatı).
Anadangəlmə Ürək Xəstəliklərinin Səbəbləri
Genetik Faktorlar: Ailəvi meyillik və genetik mutasiyalar.
Ananın Sağlamlığı: Diabet, fenilketonuriya, obezite və bəzi infeksiyalar (məsələn, rubella).
Ətraf Mühit Təsirləri: Hamiləlik dövründə müəyyən dərmanlar, spirt və narkotik maddələr.
Kromosom Anomaliyaları: Daun sindromu və digər genetik xəstəliklər.
Anadangəlmə Ürək Xəstəliklərinin Diaqnozu
Fetal Ekokardioqrafiya: Hamiləlik dövründə körpənin ürək strukturlarını yoxlamaq üçün.
Ekokardioqrafiya: Ürəyin strukturlarını və funksiyasını yoxlamaq üçün.
EKQ (Elektrokardioqrafiya): Ürəyin elektrik fəaliyyətini yoxlamaq üçün.
Görüntüləmə Testləri: Rentgen, CT və ya MRI.
Kateterizasiya: Ürək və damarların içini yoxlamaq və təzyiq ölçmələri aparmaq üçün.
Anadangəlmə Ürək Xəstəliklərinin Müalicəsi
Dərman Müalicəsi
Diuretiklər: Ürək çatışmazlığını idarə etmək üçün.
ACE İnhibitorları: Ürək yükünü azaltmaq üçün.
Beta-Blokatorlar: Ürək döyüntüsünü tənzimləmək üçün.
Cərrahi Müdaxilələr
Açıq Ürək Cərrahiyyəsi: ASD, VSD, TOF və TGA kimi qüsurların düzəldilməsi üçün.
Kateter-Based Prosedurlar: PDA, ASD və bəzi VSD-lərin bağlanması üçün.
Balon Anjioplastiya və Stent Yerləşdirilməsi: Koarktasiya aorta və digər daralmış damarların genişləndirilməsi üçün.
Uzunmüddətli İzləmə
Müntəzəm Tibbi Yoxlamalar: Xəstəliyin izlənməsi və lazım olduqda müdaxilə edilməsi üçün.
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri: Sağlam qidalanma, fiziki aktivlik və stresin idarə edilməsi.
Nəticə
Anadangəlmə ürək xəstəlikləri ciddi və həyati təhlükə yarada bilən vəziyyətlərdir, lakin müasir tibbi texnologiyalar və müalicə üsulları ilə çoxu müvəffəqiyyətlə idarə edilə və ya düzəldilə bilər. Erkən diaqnoz və müalicə, uşaqların və böyüklərin normal və sağlam bir həyat sürmələrinə kömək edə bilər. Anadangəlmə ürək xəstəliklərindən şübhələnildikdə dərhal bir kardioloq və ya pediatrla məsləhətləşmək vacibdir.
