Ağciyər Ponksiyonunun İstifadə Edildiyi Hallar
Plevral Efüzyon (Ağciyər Ətrafında Maye Yığılması)
Nədir? Plevral efüzyon, ağciyərlərin ətrafında plevral boşluqda normaldan artıq miqdarda mayenin toplanmasıdır. Bu vəziyyət infeksiyalar, ürək çatışmazlığı, xərçəng, vərəm və ya digər xəstəliklər nəticəsində baş verə bilər.
Simptomları:
Nəfəs darlığı.
Sinədə ağrı və təzyiq hissi.
Tez yorulma və nəfəs almaqda çətinlik.
Torasentezin Rolu: Plevral boşluqdan maye çıxarılaraq xəstənin nəfəs alması yüngülləşdirilir və eyni zamanda bu maye diaqnostik olaraq analiz üçün istifadə olunur.
Pnevmotoraks (Ağciyər Ətrafında Hava Yığılması)
Nədir? Pnevmotoraks, plevral boşluqda hava yığılması nəticəsində ağciyərin qismən və ya tam olaraq çökməsidir. Bu vəziyyət ağciyər zədəsi, travma və ya bəzi tibbi prosedurlar nəticəsində yarana bilər.
Simptomları:
Qəfil başlayan sinə ağrısı.
Kəskin nəfəs darlığı.
Zəiflik və tez yorulma.
Torasentezin Rolu: Havanın çıxarılması üçün xüsusi bir iynə və ya boru vasitəsilə boşluğa daxil edilir və çökmüş ağciyərin yenidən genişlənməsi təmin olunur.
Empiema (İrinli Plevral Efüzyon)
Nədir? Empiema, plevral boşluqda irin yığılması ilə xarakterizə olunan ciddi bir infeksiyadır. Ağciyər infeksiyaları və ya cərrahi müdaxilələr nəticəsində baş verə bilər.
Torasentezin Rolu: Empiema diaqnozu üçün boşluqdan nümunə götürülə bilər və irinin çıxarılması üçün də istifadə edilə bilər.
Xərçəng və ya Metastatik Plevral Efüzyon
Nədir? Xərçəng, xüsusən də ağciyər xərçəngi və ya digər orqanlardan ağciyərlərə yayılan metastatik xərçənglər plevral efüzyona səbəb ola bilər.
Torasentezin Rolu: Maye çıxarılaraq xəstənin nəfəs alması yüngülləşdirilir və biopsiya üçün nümunə götürülür.
Ağciyər Ponksiyonunun İcra Olunma Prosesi
Torasentez adətən minimal invaziv bir prosedurdur və lokal anesteziya altında həyata keçirilir. Prosedur addım-addım aşağıdakı kimi icra olunur:
Hazırlıq:
Prosedurdan əvvəl xəstənin tibbi tarixi və simptomları nəzərdən keçirilir.
Xəstənin sinə rentgeni və ya ultrasəs müayinəsi ilə maye və ya hava yığılmasının yeri dəqiqləşdirilir.
Prosedur:
Lokal Anesteziya: Torasentez ediləcək nahiyəyə lokal anesteziya vurularaq ətrafın uyuşması təmin olunur.
İynənin Daxil Edilməsi: Həkim plevral boşluğa iynə daxil edir və yavaş-yavaş yığılan mayeni və ya havanı boşaltmağa başlayır. Maye çıxarıldıqda, nümunə laboratoriyada analiz üçün toplanır.
Drenaj: Əgər böyük miqdarda maye və ya hava varsa, drenaj borusu yerləşdirilə bilər ki, bu da tənəffüsün normallaşmasına kömək edir.
Sonrası:
Prosedurdan sonra xəstənin vəziyyəti izlənir və əlavə görüntü testləri (məsələn, rentgen) aparıla bilər.
Xəstəyə prosedurdan sonra nəfəs alma problemi və ya sinə ağrısı olarsa, həkimə məlumat verməsi tövsiyə olunur.
Ağciyər Ponksiyonunun Riskləri
Torasentez ümumiyyətlə təhlükəsiz bir prosedur hesab olunur, lakin bəzi nadir hallarda komplikasiyalar baş verə bilər:
Pnevmotoraks: İynə və ya kateterin ağciyərə zərər verməsi nəticəsində hava yığılması və ağciyərin çökə bilmə riski var.
Qanaxma: Prosedur zamanı damarlara zərər verildikdə qanaxma baş verə bilər.
İnfeksiya: Torasentez steril şəraitdə aparılmalıdır, lakin nadir hallarda infeksiya riski mövcuddur.
Ağrı və ya Narahatlıq: Prosedurdan sonra sinə nahiyəsində ağrı və ya narahatlıq hiss edilə bilər, lakin bu, adətən keçici olur.
Ağciyər Ponksiyonunun Nəticələri
Torasentez prosedurundan sonra çıxarılan maye laboratoriyada analiz edilir. Bu analiz vasitəsilə aşağıdakı diaqnozlar qoyula bilər:
Infeksiya: Bakterial, viral və ya göbələk mənşəli infeksiyalar.
Xərçəng: Plevral boşluqda xərçəng hüceyrələrinin olub-olmaması.
Ürək Çatışmazlığı: Ürək çatışmazlığı ilə əlaqəli plevral efüzyon.
Qan, İrin və ya Seroz Maye: Plevral boşluqda yığılmış mayenin təbiəti.
