Ağciyər Xərçənginin Növləri
Ağciyər xərçəngi əsasən iki başlıca növə bölünür:
- Kiçik Hüceyrəli Ağciyər Xərçəngi (KHAX): Bu növ, daha sürətli yayılır və əsasən siqaret çəkən şəxslərdə rast gəlinir. KHAX, ümumi ağciyər xərçəngi hallarının təxminən 10-15%-ni təşkil edir.
- Kiçik Olmayan Hüceyrəli Ağciyər Xərçəngi (KOHAX): Bu, ağciyər xərçəngi hallarının əksəriyyətini təşkil edir və bir neçə alt tipə ayrılır (məsələn, skuamöz hüceyrəli karsinoma, adenokarsinoma və böyük hüceyrəli karsinoma).
Səbəbləri və Risk Faktorları
Ağciyər xərçənginin ən yaygın səbəbi siqaret tüstüsünə məruz qalmaqdır. Digər risk faktorlarına məruz qalma aşağıdakıları daxildir:
- Passiv siqaret tüstüsü (ikinci dərəcəli tütün tüstüsü)
- Kimyəvi maddələrə (məsələn, azbest, radon, arsenik) məruz qalma
- Ailədə ağciyər xərçəngi tarixçəsi
- Şəxsi öncəki xərçəng tarixçəsi
- Hava çirkliliyi
Simptomlar
Ağciyər xərçənginin başlıca simptomlarına aşağıdakılar daxildir:
- Uzun müddət davam edən öskürək
- Qanlı balqam və ya qanlı öskürək
- Nəfəs darlığı
- Göğüs ağrısı
- Səs qalınlaşması və ya xırıltı
- Təkrarlanan pnevmoniya və ya bronxit
- Yorğunluq və kilo itkisi
Diaqnoz və Müalicə
Ağciyər xərçənginin diaqnozu üçün müxtəlif testlər istifadə edilə bilər, bunlar arasında rəntgen qrafiyası, kompüter tomografiyası (CT), manyetik rezonans tomografiyası (MRT) və biopsiya daxildir.
Müalicə yanaşması xərçəngin növünə, mərhələsinə və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə bağlıdır. Müalicə seçimləri arasında cərrahiyyə, radioterapiya, kimyaterapiya, hədəflənmiş terapiya və immunoterapiya daxildir.
Ağciyər xərçəngi, erkən mərhələdə aşkarlandıqda daha yaxşı müalicə nəticələri verə bilər. Buna görə də, risk faktorları olan şəxslərin düzenli tibbi yoxlanışlardan keçmələri və hər hansı bir simptomu diqqətlə izləmələri tövsiyə olunur.
