Müalicə Üsulları
1. Dərman Müalicəsi
Dərmanlar aorta stenozunun səbəb olduğu simptomları yüngülləşdirmək və komplikasiyaların qarşısını almaq üçün istifadə edilə bilər, lakin qapağın daralmasını müalicə etmir. Məsələn:
Diuretiklər: Bədənə yığılan artıq mayeni azaltmaq üçün.
ACE inhibitorları və ya ARB-lər: Qan təzyiqini azaltmaq və ürək yükünü azaltmaq üçün.
Beta-blokerlər: Ürək döyüntüsünü yavaşlatmaq və ürəyin iş yükünü azaltmaq üçün.
2. Minimal İnvaziv Prosedurlar
Balon Aortik Valvuloplastika (BAV): Bu prosedur zamanı qasıq nahiyəsindən daxil edilən kateter vasitəsilə aort qapağının içərisinə bir balon yerləşdirilir və daralmış qapaq genişləndirilir. Bu üsul, xüsusilə əməliyyat üçün uyğun olmayan yüksək riskli xəstələrdə və ya körpələrdə və uşaqlarda istifadə edilə bilər.
Transkateter Aortik Qapaq Dəyişikliyi (TAVR): Bu prosedur zamanı qasıq nahiyəsindən və ya başqa bir arteriyadan daxil edilən kateter vasitəsilə aort qapağına yeni bir qapaq yerləşdirilir. TAVR, xüsusilə açıq ürək əməliyyatı üçün yüksək riskli xəstələr üçün nəzərdə tutulmuşdur.
3. Cərrahi Müdaxilələr
Aortik Qapaq Dəyişikliyi (AVR): Ənənəvi açıq ürək əməliyyatı ilə daralmış aort qapağı çıxarılır və yerinə yeni bir qapaq (bioloji və ya mexaniki) yerləşdirilir. Bu, aorta stenozunun müalicəsində ən təsirli üsuldur və uzunmüddətli nəticələr təmin edir.
Prosedurdan Əvvəl Hazırlıq
Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə: Xəstənin tibbi tarixi və mövcud şikayətləri qiymətləndirilir.
Qan Testləri: Prosedurdan əvvəl qan testləri edilərək xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyəti yoxlanılır.
Görüntüləmə Testləri: Ekokardioqrafiya, ürək kateterizasiyası və ya digər görüntüləmə üsulları ilə qapağın vəziyyəti və daralmanın dərəcəsi müəyyən edilir.
Medikasiya: Bəzi dərmanların prosedurdan əvvəl kəsilməsi tələb oluna bilər.
Prosedurdan Sonra Bərpa
Xəstəxanada Qalma: Prosedurdan sonra xəstələr adətən bir neçə gün xəstəxanada qalırlar.
Monitorinq: Qan təzyiqi, ürək ritmi və digər həyati əlamətlər diqqətlə izlənilir.
Ağrı İdarəsi: Ağrı kəsicilər və digər dərmanlar prosedurdan sonra verilə bilər.
Fiziki Aktivlik: Xəstələr yavaş-yavaş normal fiziki fəaliyyətlərinə qayıda bilərlər. Fiziki terapiya və reabilitasiya proqramları tətbiq edilə bilər.
Diyet Dəyişiklikləri: Sağlam qidalanma vərdişləri ilə ürək-damar sağlamlığını dəstəkləmək.
Müntəzəm Nəzarət: Prosedur sonrası müntəzəm həkim nəzarətləri sağalma prosesini izləmək və hər hansı bir komplikasiyaların qarşısını almaq üçün vacibdir.
Üstünlükləri
Qan Axınının Bərpası: Qapağın daralmasının aradan qaldırılması və normal qan axınının təmin edilməsi.
Simptomların Azalması: Sinə ağrısı, nəfəs darlığı və yorğunluq kimi simptomların azalması.
Uzunmüddətli Sağalma: Ürək funksiyasının normallaşması və xəstənin həyat keyfiyyətinin yaxşılaşması.
Risklər və Komplikasiyalar
İnfeksiya: Prosedur zamanı və ya sonra infeksiya riski.
Qanama: Prosedur zamanı və ya sonrasında qanama riski.
Aritmiyalar: Ürək ritmində problemlər prosedurdan sonra meydana gələ bilər.
Qapaq Problemləri: Yeni qapağın funksionallığı ilə bağlı problemlər.
Tromboz: Damar içində qan laxtalanması riski.
Nəticə
Aorta stenozunun müalicəsi xəstənin vəziyyətinə və daralmanın dərəcəsinə bağlı olaraq fərqli üsullarla həyata keçirilə bilər. Düzgün müalicə, qan axınının bərpası və simptomların azalması ilə xəstənin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər. Hər bir xəstənin vəziyyətinə uyğun müalicə planı müəyyən etmək üçün kardioloq və ya cərrahla yaxından əməkdaşlıq vacibdir.
