Artropadiya Növləri
Osteoartrit:
Təsviri: Oynaqlardakı qığırdaq toxumanın aşınması nəticəsində yaranır.
Əlamətləri: Ağrı, sərtlik, hərəkət məhdudiyyəti və sümüklərin sürtünməsi nəticəsində yaranan səslər.
Müalicə: Ağrı kəsicilər, iltihab əleyhinə dərmanlar, fiziki terapiya və cərrahi müdaxilə.
Revmatoid Artrit:
Təsviri: Autoimmun xəstəlikdir və bədənin immun sistemi oynaqlara hücum edir.
Əlamətləri: Şişkinlik, ağrı, sərtlik və əllərdə və ayaqlarda deformasiya.
Müalicə: İmmunossupressiv dərmanlar, iltihab əleyhinə dərmanlar və fiziki terapiya.
Gut:
Təsviri: Urik turşusu kristallarının oynaqlarda yığılması nəticəsində yaranır.
Əlamətləri: Şiddətli ağrı, qızartı və şişkinlik, adətən baş barmaqda başlayır.
Müalicə: Urik turşusu səviyyəsini azaldan dərmanlar, iltihab əleyhinə dərmanlar və pəhriz dəyişiklikləri.
Ankilozan Spondilit:
Təsviri: Onurğa sütunu və çanaq oynaqlarını təsir edən iltihablı xəstəlik.
Əlamətləri: Bel ağrısı, sərtlik və onurğanın anormal birləşməsi.
Müalicə: Fiziki terapiya, iltihab əleyhinə dərmanlar və bəzi hallarda cərrahi müdaxilə.
Psoriatik Artrit:
Təsviri: Sədəf xəstəliyi olan insanlarda yaranan artrit növü.
Əlamətləri: Oynaqlarda ağrı, şişkinlik və dəri üzərində pullu döküntülər.
Müalicə: İltihab əleyhinə dərmanlar, immunossupressiv dərmanlar və fiziki terapiya.
Artropadiyanın Ümumi Əlamətləri
Ağrı: Oynaqda və ya ətrafında ağrı.
Şişkinlik: Oynaq ətrafında şişkinlik və qızartı.
Sərtlik: Xüsusilə səhər saatlarında və ya uzun müddət hərəkətsiz qaldıqdan sonra sərtlik.
Hərəkət Məhdudiyyəti: Oynaq hərəkətinin məhdudlaşması.
Deformasiya: Oynaqlarda və ya ətraf toxumalarda deformasiya.
Artropadiyanın Diaqnozu
Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə:
Həkim, xəstənin tibbi tarixini və əlamətlərini qiymətləndirir.
Oynaq hərəkətliliyini, şişkinliyi və ağrını yoxlayır.
Laboratoriya Testləri:
Qan testləri, urik turşusu səviyyəsi və iltihab markerləri kimi parametrləri yoxlamaq üçün istifadə edilir.
Revmatoid faktor və anti-CCP antikoru testləri.
Görüntüləmə Testləri:
Rentgen: Oynaqda aşınma və zədələnmələri qiymətləndirmək üçün.
MRT və ya KT: Yumşaq toxuma və qığırdaq zədələnmələrini daha ətraflı qiymətləndirmək üçün.
Artropadiyanın Müalicəsi
Dərman Müalicəsi:
İltihab Əleyhinə Dərmanlar: NSAID'lər və kortikosteroidlər.
Ağrı Kəsicilər: Parasetamol və ya opioid ağrı kəsicilər.
Xəstəlik Modifikatorları: DMARD'lar və bioloji agentlər.
Urik Turşusu Azaldan Dərmanlar: Allopurinol və ya febuksostat.
Fiziki Terapiya:
Oynaq hərəkətliliyini və əzələ gücünü artırmaq üçün xüsusi məşqlər.
Oynaq stabilizasiyası və ağrının idarə edilməsi üçün mexaniki cihazlar.
Həyat Tərzi Dəyişiklikləri:
Sağlam qidalanma və normal çəki saxlamaq.
Müntəzəm fiziki fəaliyyət və uyğun məşqlər.
Cərrahi Müdaxilə:
Konservativ müalicə ilə nəticə əldə olunmadıqda və ya ciddi hallarda oynaq əvəzetmə əməliyyatı (artroplastika) və ya oynaq füzyonu.
Qarşısının Alınması və Profilaktik Tədbirlər
Sağlam Yaşam Tərzi: Düzgün qidalanma, müntəzəm fiziki fəaliyyət və ideal çəki saxlamaq.
Yaralanmaların Qarşısının Alınması: İdman və gündəlik fəaliyyətlərdə düzgün texnikaların tətbiqi.
Erkən Müdaxilə: Əlamətlərin erkən diaqnozu və müalicəsi, xəstəliyin irəliləməsini və komplikasiyaları azaltmaq üçün vacibdir.
Artropadiya ciddi bir vəziyyət ola bilər və erkən diaqnoz və düzgün müalicə ilə xəstələrin həyat keyfiyyəti yaxşılaşdırıla bilər. Əlamətlər hiss etdiyiniz zaman bir mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir.
