Bağırsaq disbakteriozu

Bağırsaq disbakteriozu (disbioz), bağırsaqdakı normal mikrofloranın (yəni faydalı bakteriyaların) balansının pozulması ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Normal bağırsaq mikroflorası həzm sisteminin sağlamlığı üçün vacibdir, çünki bu bakteriyalar həzm prosesində iştirak edir, vitaminlərin sintezini dəstəkləyir və immun sistemin funksiyalarını yaxşılaşdırır. Disbakterioz isə faydalı bakteriyaların sayının azalması və ya zərərli bakteriyaların artması nəticəsində ortaya çıxır və bu, müxtəlif həzm problemlərinə, immun sistemin zəifləməsinə və ümumi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.

Bağırsaq disbakteriozu

Bağırsaq Disbakteriozunun Əlamətləri

Bağırsaq disbakteriozu müxtəlif simptomlarla özünü göstərə bilər. Əsas əlamətlər bunlardır:

Diareya və ya Qəbizlik: Disbakterioz bağırsaq hərəkətlərinin pozulmasına və nəticədə xroniki diareya və ya qəbizliyə səbəb ola bilər.

Qarın Ağrısı və Kramp: Bağırsaqdakı qazın yığılması və həzm prosesinin pozulması nəticəsində qarın ağrıları və spazmlar meydana gələ bilər.

Şişkinlik və Qaz: Həddindən artıq qazın yaranması, qarında şişkinlik və dolğunluq hissi.

Bulantı və Ürəkbulanma: Həzm fermentlərinin pozulması və zərərli bakteriyaların təsiri nəticəsində mədədə narahatlıq.

Çəki İtirilməsi və Qidalanma Problemləri: Həzm prosesinin pozulması və qida maddələrinin kifayət qədər mənimsənilməməsi nəticəsində iştahsızlıq və çəki itkisi.

Dərinin Problemləri: Disbakteriozun nəticəsi olaraq dəri problemləri, məsələn, sızanaq, qızarıqlıq və ya ekzemalar müşahidə oluna bilər.

İmmunitetin Zəifləməsi: Bağırsaq mikroflorasının balanssızlığı immun sistemin zəifləməsinə və infeksiyalara qarşı həssaslığın artmasına səbəb ola bilər.

Bağırsaq Disbakteriozunun Səbəbləri

Disbakteriozun inkişafına səbəb ola biləcək bir çox amil mövcuddur. Əsas səbəblər aşağıdakılardır:

Antibiotiklərin Uzun Müddətli İstifadəsi: Antibiotiklər zərərli bakteriyaları öldürdüyü kimi, faydalı bağırsaq bakteriyalarını da öldürə bilər. Bu, bağırsaq mikroflorasının balansının pozulmasına səbəb ola bilər.

Hormon Dərmanları və Kortikosteroidlər: Uzun müddət istifadə edilən hormonal dərmanlar və kortikosteroidlər bağırsaq mikroflorasını təsir edə bilər.

Yanlış Qidalanma: Lifsiz, yağlı, şəkərli və işlənmiş qidaların çox miqdarda qəbulu, faydalı bakteriyaların azalmasına və zərərli bakteriyaların artmasına səbəb ola bilər.

Bağırsaq İnfeksiyaları: Bakterial, viral və ya parazitar infeksiyalar bağırsaq mikroflorasının pozulmasına səbəb ola bilər.

Mədə və Bağırsaq Xəstəlikləri: Mədə xorası, qastrit, pankreatit və ya iltihablı bağırsaq xəstəlikləri kimi həzm sistemi problemləri disbakterioza səbəb ola bilər.

Stress və Psixoloji Faktorlar: Stress və psixoloji problemlər bağırsaq funksiyalarına təsir edə bilər və bu da mikroflora balanssızlığına səbəb ola bilər.

Həddindən Artıq Alkoqol və Siqaret İstifadəsi: Alkoqol və siqaret bağırsaq mukozasına zərər verə və mikrofloranın balansını poza bilər.

Yaşlanma: Yaş artdıqca bağırsaq mikroflorasının tərkibi dəyişə bilər və bu da disbakterioza səbəb ola bilər.

Bağırsaq Disbakteriozunun Müalicəsi

Disbakteriozun müalicəsi səbəbə və simptomların şiddətinə görə dəyişə bilər. Əsas müalicə üsulları aşağıdakılardır:

Probiotiklər: Faydalı bakteriyalar olan probiotik əlavələr və ya probiotik qidalar (yoğurt, kefir, turşu kələm) bağırsaq mikroflorasının bərpasına kömək edə bilər.

Prebiotiklər: Faydalı bakteriyaların böyüməsini təşviq edən qida maddələri olan prebiotiklər (inulin, fruktooligosaxaridlər) bağırsaq mikroflorasının balansını saxlamağa kömək edə bilər.

Düzgün Qidalanma: Liflə zəngin qidalar (meyvə, tərəvəz, tam taxıllar) və fermentləşdirilmiş qidalar bağırsaq mikroflorasını yaxşılaşdırmağa kömək edir. Şəkərli, yağlı və işlənmiş qidalardan uzaq durmaq məsləhətdir.

Antibakterial Müalicə: Xüsusi zərərli bakteriyaların çoxalması səbəbiylə, həkim tərəfindən təyin olunan spesifik antibiotiklər istifadə edilə bilər. Bu müalicə, ümumiyyətlə, probiotiklər və prebiotiklərlə birlikdə aparılır.

Həzm Fermentləri: Həzm problemləri yaşayan insanlarda həzm fermentləri və ya safra turşusu əlavələri bağırsaq funksiyalarını dəstəkləyə bilər.

Müalicəvi Dəyişikliklər və Stressin İdarə Edilməsi: Stressin idarə edilməsi, yuxu rejiminin tənzimlənməsi və müntəzəm fiziki aktivlik bağırsaq sağlamlığını yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.

İmmun Dəstəkləyici Müalicə: Zəif immun sistemli xəstələr üçün immun sistemini gücləndirən əlavələr və ya dərmanlar təyin oluna bilər.

Bağırsaq Disbakteriozunun Qarşısını Alma Yolları

Düzgün və Balanslı Qidalanma: Liflə zəngin, meyvə-tərəvəz, tam taxıllar və fermentləşdirilmiş qidalarla zəngin bir pəhriz saxlamaq vacibdir.

Antibiotiklərin Yalnız Həkim Nəzarətində İstifadəsi: Antibiotiklərin istifadəsi zamanı və sonra probiotiklərin istifadəsi faydalı ola bilər.

Fiziki Aktivlik: Müntəzəm fiziki fəaliyyət bağırsaq hərəkətlərini yaxşılaşdırır və ümumi sağlamlığı dəstəkləyir.

Stressin İdarə Edilməsi: Stressi azaltmaq üçün meditasiya, yoga və digər rahatlama üsulları ilə məşğul olmaq bağırsaq sağlamlığına faydalıdır.

Siqaret və Alkoqol İstifadəsindən Çəkinmək: Bu vərdişlər bağırsaq mikroflorasını poza bilər və onlardan uzaq durmaq məsləhətdir.

Müntəzəm Müayinələr: Həzm problemləriniz və ya digər simptomlarınız varsa, mütləq həkimə müraciət edin.

Nəticə

Bağırsaq disbakteriozu bağırsaq mikroflorasının pozulması nəticəsində ortaya çıxan ümumi bir həzm sistemi problemidir. Düzgün qidalanma, probiotik və prebiotiklərdən istifadə, stressin idarə olunması və müvafiq dərman müalicəsi ilə bu vəziyyəti idarə etmək və simptomları yüngülləşdirmək mümkündür. Əgər disbakteriozun əlamətlərini hiss edirsinizsə, mütləq bir həkimə müraciət edin.

Bu məqalə 4 sentyabr 2024 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Doktorsitesi
Doktorsitesi
Facebook Twitter Instagram Youtube