Boyun Düzləşməsinin Səbəbləri
Boyun düzləşməsi müxtəlif səbəblərdən qaynaqlana bilər. Əsas səbəblər aşağıdakılardır:
Duruş Problemləri: Uzun müddət düzgün olmayan pozada oturmaq və ya kompüter və telefon istifadəsi zamanı başın irəli əyilməsi nəticəsində boyun əzələlərinə düşən yük artır və onurğanın təbii əyriliyi pozula bilər.
Boyun Travmaları və Zədələnmələr: Avtomobil qəzaları, düşmə və ya zədələnmə nəticəsində boyun əzələləri və bağlarında gərginlik yaranması onurğanın düzləşməsinə səbəb ola bilər.
Boyun Osteoartriti və Dejenerativ Xəstəliklər: Onurğa disklərinin və oynaqlarının degenerativ dəyişiklikləri servikal lordozun düzləşməsinə və ya hətta ters əyriliklərə (kyfoza) səbəb ola bilər.
Boyun Əzələlərinin Gərginliyi: Xroniki stress və gərginlik boyun əzələlərinin və bağlarının sıxılmasına və nəticədə onurğa əyriliyinin dəyişməsinə səbəb ola bilər.
İltihabi Xəstəliklər: Romatoid artrit və ankilozan spondilit kimi iltihabi xəstəliklər onurğanın düzləşməsinə səbəb ola bilər.
Genetik Faktorlar və Anadangəlmə Anomaliyalar: Bəzi insanlarda genetik faktorlar və ya doğuşdan olan anomalilərin təsiri ilə onurğa əyriliyinin pozulması baş verə bilər.
Boyun Düzləşməsinin Əlamətləri
Boyun düzləşməsi bir çox fərqli simptomla müşayiət oluna bilər. Əsas əlamətlər bunlardır:
Boyun Ağrısı və Gərginlik: Xüsusilə uzun müddət oturduqda və ya müəyyən bir vəziyyətdə qaldıqda boyunda ağrı və gərginlik hissi.
Baş Ağrısı: Boyun düzləşməsi boyun və baş əzələlərində gərginliyə səbəb olur və bu, baş ağrılarına gətirib çıxara bilər.
Boyun Hərəkətliliyində Məhdudiyyət: Boyun hərəkətinin sərtliyi və ya hərəkət zamanı ağrı.
Yuxarı Kürək Ağrısı və Qollara Yayılan Ağrı: Onurğa əzələlərinin spazmı və ya sinir köklərinə təzyiq səbəbindən.
Başgicəllənmə və Yüngül Baş Dönməsi: Boyun düzləşməsi bəzən boyun arteriyaları üzərində təzyiq yarada bilər, bu da başgicəllənməyə səbəb ola bilər.
Uşaqlıqda Yıxılma: Düzləşmə uşaq yaşlarında da ortaya çıxa bilər və diqqətsizlikdən qaynaqlanan bir duruş problemi kimi görünə bilər.
Boyun Düzləşməsinin Diaqnostikası
Boyun düzləşməsinin diaqnozu həkim tərəfindən tibbi tarix, fiziki müayinə və görüntüləmə metodları vasitəsilə qoyulur:
Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə:
Həkim, xəstənin şikayətlərini və tibbi tarixini öyrənir. Fiziki müayinə zamanı boyunun hərəkətliliyi, əzələ gücü və ağrı yerləri qiymətləndirilir.
Görüntüləmə Metodları:
Rentgen: Boyun onurğasının əyriliyinin qiymətləndirilməsi və hər hansı bir degenerativ dəyişikliklərin aşkarlanması üçün istifadə olunur.
Maqnetik Rezonans Tomoqrafiya (MRT): Disk yırtıqları, sinir sıxılmaları və yumşaq toxuma zədələnmələrinin qiymətləndirilməsi üçün istifadə olunur.
Bilgisayarlı Tomoqrafiya (BT): Servikal onurğanın daha dəqiq qiymətləndirilməsi üçün istifadə edilə bilər.
Boyun Düzləşməsinin Müalicəsi
Boyun düzləşməsinin müalicəsi səbəbə və simptomların şiddətinə görə fərqli yanaşmaları əhatə edə bilər. Aşağıda əsas müalicə üsulları verilmişdir:
Fiziki Terapiya və Reabilitasiya:
Duruş Düzəltmə Məşqləri: Duruşun düzəldilməsi və boyun əzələlərinin gücləndirilməsi üçün xüsusi məşqlər tətbiq edilir.
Boyun Hərəkətliliyi və Gücləndirmə Məşqləri: Boyun hərəkətliliyinin artırılması və əzələ gücünün bərpası üçün uyğun məşqlər.
Manual Terapiya və Masaj: Əzələ gərginliyini azaltmaq və hərəkətliliyi artırmaq üçün istifadə edilir.
Termoterapiya və Ultrasəs: Ağrı və iltihabı azaltmaq üçün isti və ya soyuq terapiya və ultrasəs tətbiqi.
Farmakoloji Müalicə:
Ağrı Kəsicilər və Antiinflamatuar Dərmanlar: Parasetamol, ibuprofen və ya digər NSAİİ qrupundan dərmanlar ağrını və iltihabı azaltmaq üçün istifadə olunur.
Mio-relaksanlar: Boyun əzələlərində spazm və gərginliyi azaltmaq üçün əzələ gevşeticilər təyin edilə bilər.
Duruşun Tənzimlənməsi və Ergonomik Dəyişikliklər:
Gün ərzində düzgün duruşa diqqət etmək və oturma mövqeyini, iş masası və kompüter hündürlüyünü düzəltmək vacibdir.
Smartfon və tablet istifadə edərkən başın irəli əyilməsindən çəkinmək və başı düzgün vəziyyətdə saxlamaq tövsiyə olunur.
Çiyin və Boyun Dəstəkləri:
Boyun Bandajları və ya Dəstəklər: Xüsusilə travmalardan sonra boyun dəstəyi istifadə edilə bilər, lakin uzun müddət istifadə məsləhət görülmür.
Alternativ Müalicə Yanaşmaları:
Akupunktur və Chiropraktik Manipulyasiya: Boyun düzləşməsini və ağrını azaltmaq üçün bəzi xəstələrə alternativ müalicə üsulları təklif edilə bilər.
Cərrahi Müdaxilə:
Çox nadir hallarda, ciddi hallarda və ya nevroloji simptomlarla müşayiət olunan vəziyyətlərdə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Boyun Düzləşməsinin Qarşısını Alma Yolları
Düzgün Duruşun Qorunması: Uzun müddət oturarkən və ya iş yerində düzgün duruşu qorumaq və boynun vəziyyətini düzgün saxlamaq vacibdir.
Müntəzəm Məşq və Fiziki Aktivlik: Boyun və kürək əzələlərini gücləndirən məşqlər etmək, gərginliyi azaltmaq və duruşun düzgünlüyünü qorumaq üçün faydalıdır.
Erqonomik İş Şərtləri: İş yerində və ya evdə iş masası və kompüterin hündürlüyünü uyğun şəkildə tənzimləmək.
Stressin İdarə Olunması: Gərginliyi azaltmaq üçün stressin idarə olunması texnikalarını (məsələn, yoga və meditasiya) öyrənmək faydalı ola bilər.
Uzun Müddətli Cihaz İstifadəsindən Çəkinmək: Mobil cihazları istifadə edərkən başı düzgün vəziyyətdə saxlamaq və tez-tez fasilələr vermək.
Nəticə
Boyun düzləşməsi həyat keyfiyyətini təsir edə bilən və boyun, baş və kürək ağrılarına səbəb olan bir vəziyyətdir. Müxtəlif müalicə və profilaktik tədbirlərlə bu vəziyyətin qarşısını almaq və ya simptomları azaltmaq mümkündür. Boyun düzləşməsi ilə bağlı hər hansı bir narahatlıq hiss etdiyiniz təqdirdə, bir həkim və ya fizioterapistlə məsləhətləşmək vacibdir.
