Kişilərdə Cinsi Funksiya və Reproduktiv Pozğunluqlar
1. Erektil Disfunksiya (ED)
Nədir?: Erektil disfunksiya, cinsi fəaliyyət üçün kifayət qədər ereksiyanı əldə etmə və ya saxlama qabiliyyətinin olmamasıdır.
Səbəbləri: Ürək-damar xəstəlikləri, diabet, yüksək qan təzyiqi, piylənmə, stress, anksiyete, depressiya və hormonal balanssızlıqlar.
Müalicə: Dərmanlar (məsələn, sildenafil, tadalafil), psixoterapiya, həyat tərzi dəyişiklikləri (daha sağlam qidalanma, müntəzəm fiziki fəaliyyət), vakuum erektil cihazlar və cərrahi müdaxilə (penis protezi).
2. Prematur Eyakulyasiya (PE)
Nədir?: Prematur eyakulyasiya, cinsi fəaliyyət zamanı istənilən vaxtdan əvvəl spermanın boşalmasıdır.
Səbəbləri: Psixoloji faktorlardan (anksiyete, stress, depresiya) və ya fiziki faktorlardan (hormonal disbalanslar, sinir sistemi problemləri) qaynaqlana bilər.
Müalicə: Davranış terapiyası, dərmanlar (antidepressantlar və ya yerli anesteziklər), psixoterapiya və seksual təlimlər.
3. Kişi İnfertilitesi
Nədir?: Kişi infertilitesi, kişinin sperma keyfiyyəti və ya miqdarı səbəbindən hamiləlik yarada bilməməsidir.
Səbəbləri: Varikosel, infeksiyalar, hormonal balanssızlıqlar, genetik problemlər, zərərli vərdişlər (siqaret, spirt), müəyyən dərmanlar və zədələr.
Müalicə: Cərrahi müdaxilə, dərmanlar, hormon terapiyası, həyat tərzi dəyişiklikləri və assiste reproduktiv texnologiyalar (IVF, ICSI).
Qadınlarda Cinsi Funksiya və Reproduktiv Pozğunluqlar
1. Cinsi Arzu Pozğunluğu
Nədir?: Cinsi arzu pozğunluğu, qadının cinsi fəaliyyətə maraq və arzu hiss etməməsi vəziyyətidir.
Səbəbləri: Hormon balanssızlıqları, stres, anksiyete, depressiya, əlaqə problemləri, bəzi dərmanlar və sağlamlıq problemləri.
Müalicə: Psixoterapiya, hormon terapiyası, həyat tərzi dəyişiklikləri və əlaqə terapiyası.
2. Orqazm Pozğunluğu
Nədir?: Orqazm pozğunluğu, qadının orqazma çatma qabiliyyətində çətinlik yaşaması və ya heç çatmaması vəziyyətidir.
Səbəbləri: Psixoloji problemlər (anksiyete, depressiya), hormonal disbalanslar, bəzi dərmanlar və sağlamlıq problemləri.
Müalicə: Psixoterapiya, davranış terapiyası, seksual təlimlər və bəzi hallarda dərmanlar.
3. Vaginismus
Nədir?: Vaginismus, vajina əzələlərinin qeyri-iradi sıxılması nəticəsində cinsi əlaqənin ağrılı və ya mümkün olmaması vəziyyətidir.
Səbəbləri: Psixoloji travmalar, qorxu, anksiyete və bəzi tibbi vəziyyətlər.
Müalicə: Psixoterapiya, cinsi terapiya, vajinal dilatorlar və relaksasiya texnikaları.
4. Qadın İnfertilitesi
Nədir?: Qadın infertilitesi, qadının hamilə qala bilməməsi və ya hamiləliyi davam etdirə bilməməsi vəziyyətidir.
Səbəbləri: Polikistik over sindromu (PCOS), endometrioz, yumurtlama problemləri, yaş, infeksiyalar və hormonal balanssızlıqlar.
Müalicə: Dərmanlar (ovulyasiya induksiyası), cərrahi müdaxilə, hormon terapiyası və assiste reproduktiv texnologiyalar (IVF, ICSI).
Müalicə və Dəstək Yolları
Psixoterapiya və Cinsi Terapiya
Nədir?: Psixoterapiya və cinsi terapiya, cinsi funksiya və reproduktiv pozğunluqların psixoloji aspektlərini idarə etmək üçün istifadə edilir.
Faydalıdır: Anksiyete, depressiya, əlaqə problemləri və cinsi travmaların idarə edilməsində.
Dərman Müalicəsi
Antidepresanlar və Anksiolitiklər: Psixoloji faktorlarla əlaqəli cinsi funksiya pozğunluqlarında.
Hormonal Terapiya: Hormon balanssızlıqlarının müalicəsində.
PDE5 İnhibitorları (məsələn, sildenafil): Erektil disfunksiya müalicəsində.
Fiziki Terapiya və Məşqlər
Pelvik Döşəmə Məşqləri: Pelvik əzələləri gücləndirmək və cinsi funksiyanı yaxşılaşdırmaq üçün.
Vajinal Dilatorlar: Vaginismus müalicəsində vajina əzələlərini rahatlatmaq və genişlətmək üçün.
Cərrahi Müdaxilə
Varikosel Cərrahiyyəsi: Kişi infertilitesinin müalicəsində.
Laparoskopiya: Endometrioz və digər qadın reproduktiv problemlərinin müalicəsində.
Assiste Reproduktiv Texnologiyalar (IVF, ICSI): Həm kişi, həm də qadın infertilitesi hallarında.
Nəticə
Cinsi funksiya və reproduktiv pozğunluqlar müxtəlif səbəblərdən qaynaqlana bilər və fərqli müalicə yolları tələb edə bilər. Erkən diaqnoz və müvafiq müalicə ilə bu problemlərin əksəriyyəti uğurla idarə edilə bilər. Bu pozğunluqlarla bağlı narahatlıq və ya suallarınız varsa, həkim və ya mütəxəssis məsləhəti almaq vacibdir.
