Dacryocystorhinostomy (DSR) üsulları:
1. Eksternal (açıq) DSR:
Bu ənənəvi və ən geniş yayılmış üsuldur. Cərrah burun yan tərəfinə, gözün altında kiçik bir kəsik atır və burun boşluğu ilə gözyaşı kisəsi arasında bir kanal yaradır. Bu yeni kanal gözyaşının burun boşluğuna sərbəst axmasına imkan verir.
Əməliyyat lokal və ya ümumi anesteziya altında aparıla bilər.
Eksternal DSR əməliyyatı yüksək müvəffəqiyyət nisbətinə malikdir və yaxşı nəticələr verir.
Üstünlükləri:
Cərrahın gözyaşı kisəsinə və kanalına birbaşa vizual nəzarəti olur.
Yüksək müvəffəqiyyət dərəcəsi (təxminən 90-95%).
Çatışmazlıqları:
Üzdə kiçik bir iz qala bilər, baxmayaraq ki, bu adətən zamanla azalır.
Bərpa müddəti endoskopik üsula nisbətən daha uzun ola bilər.
2. Endonazal (endoskopik) DSR:
Endonazal DSR üsulu daha müasir bir cərrahi texnikadır. Bu üsulda cərrah burun boşluğuna daxil olmaq üçün endoskopdan istifadə edir və burun içərisindən gözyaşı kisəsinə keçid açır. Bu əməliyyat burun daxilindən aparıldığı üçün dəridə heç bir kəsik olmur.
Bu üsul daha az invazivdir və ümumi anesteziya altında həyata keçirilir.
Üstünlükləri:
Üzdə heç bir iz qalmır, çünki əməliyyat burun daxilindən aparılır.
Bərpa müddəti daha qısadır və xəstə daha tez normal fəaliyyətinə qayıda bilər.
Çatışmazlıqları:
Müvəffəqiyyət dərəcəsi eksternal DSR qədər yüksək olmaya bilər (təxminən 80-90%).
Cərrahın əməliyyat zamanı vizual nəzarəti daha məhdud ola bilər.
DSR əməliyyatına alternativ və tamamlayıcı prosedurlar:
1. Balon dakrioplastikası:
Gözyaşı kanalının tıxanmış hissəsini genişləndirmək üçün balon kateteri istifadə edilir. Bu üsul minimal invazivdir və əsasən uşaq xəstələrdə və ya daha sadə hallarda tətbiq edilir.
2. Lazer DSR:
Bu üsulda burun boşluğu ilə gözyaşı kisəsi arasında kanal açmaq üçün lazer istifadə edilir. Lazer DSR əməliyyatı endoskopik üsula bənzəyir, lakin lazerdən istifadə edilməsi əməliyyatı daha dəqiq edə bilər.
3. Silikon boruların yerləşdirilməsi:
Hər iki üsuldan sonra, gözyaşı kanalının tıxanmasının yenidən baş verməsinin qarşısını almaq üçün müvəqqəti olaraq gözyaşı kanalına silikon borular yerləşdirilə bilər. Bu borular yeni yaranmış keçidin düzgün şəkildə sağalmasını təmin edir və bir neçə ay sonra çıxarılır.
DSR cərrahiyyəsinin riskləri və bərpa prosesi:
Qanaxma, infeksiya və ya gözyaşı kanalının yenidən tıxanması kimi risklər çox nadirdir, lakin mümkündür.
Əməliyyatdan sonra bir neçə həftə ərzində cüzi şişkinlik, ağrı və ya burundan qan axıntısı ola bilər.
Cərrahın təlimatlarına əməl etmək və təyin olunmuş dərmanları istifadə etmək sağalma prosesini sürətləndirə bilər.
Nəticə:
Dacryocystorhinostomy (DSR) gözyaşı kanalı tıxanması nəticəsində meydana gələn dakriosistitin müalicəsində ən effektiv cərrahi üsullardan biridir. Eksternal və endonazal DSR əməliyyatlarının hər ikisi də yüksək müvəffəqiyyət nisbətinə malikdir, lakin metod seçimi xəstənin vəziyyətinə və cərrahın tövsiyələrinə bağlıdır.
