Multipl Skleroz (MS)
Multipl skleroz, mərkəzi sinir sisteminin (beyin və onurğa sütunu) xroniki, iltihabi bir xəstəliyidir. MS, sinir liflərini əhatə edən və onların mesajları sürətlə və effektiv şəkildə ötürməsinə kömək edən maddə olan miyelin qılıfının zədələnməsi ilə xarakterizə olunur. Miyelinin zədələnməsi sinir impulslarının gecikməsinə və ya tamamilə dayanmasına səbəb olur, bu da müxtəlif neyroloji simptomlara yol açır.
Simptomlar
MS-in simptomları çox müxtəlif və dəyişkən ola bilər, xəstəlik dəyişən dərəcədə ağırlaşa bilər:
Hərəkət Problemləri: Zəiflik, titrəmə, koordinasiya və balans problemləri.
Sensor Problemlər: Uyuşma, iynə batması hissi, ağrı və digər qeyri-adi sensor hisslər.
Görmə Problemləri: Görmənin qəfil pisləşməsi, çift görmə və ya göz ətrafında ağrı.
Yorğunluq və Enerji Azalması: MS xəstələri adətən həddindən artıq yorğunluq hiss edirlər, bu da adi günlük fəaliyyətləri icra etməyi çətinləşdirir.
Kognitiv və Emosional Problemlər: Yaddaş problemləri, konsentrasiya çətinlikləri, depressiya və emosional dəyişikliklər.
Müalicə
MS üçün müalicə əsasən simptomları idarə etməyə və xəstəliyin irəliləməsini ləngitməyə yönəlib. Hal-hazırda MS-i müalicə edən bir müalicə yoxdur, lakin müxtəlif yanaşmalar xəstəliyin təsirini azalta bilər:
Dərmanlar: İmmun sistemi tənzimləyən və iltihabı azaldan dərmanlar, MS ataklarının sayını və şiddətini azaltmaq məqsədi daşıyır.
Fizioterapiya: Hərəkət və gücü artırmaq, koordinasiya və balansı yaxşılaşdırmaq üçün məsləhətləşdirilir.
Psixoterapiya və Dəstək Qrupları: MS xəstələrinin emosional və psixoloji sağlamlığını dəstəkləmək üçün.
Həyat tərzi dəyişiklikləri: Sağlam qidalanma, mütəmadi idman və stressi idarə etmə texnikaları.
MS xəstəliyi ilə yaşamaq çətin olsa da, düzgün müalicə və dəstəklə xəstələr aktiv və dolğun həyat sürə bilərlər. Erkən diaqnoz və müalicə, xəstəliyin gedişatını yavaşlatmaq və yaşam keyfiyyətini artırmaqda mühüm rol oynayır.
