Diş dolgusu nə üçün istifadə olunur?
Diş dolgusu adətən diş çürüməsi səbəbilə yaranan boşluqları doldurmaq üçün tətbiq edilir. Lakin diş zədələnməsi, çatlar və ya aşınmalar səbəbilə də dolgu proseduru lazım ola bilər. Dolgu dişin normal funksiyasını bərpa edərək daha çox zərər görməsinin qarşısını alır və dişi möhkəmləndirir.
Diş dolgusu proseduru necə həyata keçirilir?
Diş dolğusu proseduru bir neçə mərhələdə həyata keçirilir:
Diaqnoz və müayinə: Həkim öncə dişi müayinə edir və çürüyün və ya zədənin miqyasını qiymətləndirir. Rentgen çəkilməsi çürüyün dərinliyini və digər diş problemlərini aşkar etməyə kömək edə bilər.
Anesteziya: Həkim, dolgu yerinin ətrafını keyləşdirmək üçün yerli anesteziya tətbiq edir ki, xəstə heç bir ağrı hiss etməsin.
Çürümüş və ya zədələnmiş hissələrin təmizlənməsi: Dişin çürümüş və ya zədələnmiş hissələri xüsusi alətlərlə təmizlənir və diş hazır vəziyyətə gətirilir.
Dolgu materialının tətbiqi: Diş hazırlanmış yuvaya uyğun olaraq seçilmiş dolgu materialı ilə doldurulur. Material dişin təbii quruluşunu təqlid etmək üçün təbəqə şəklində tətbiq edilir və hər təbəqə xüsusi işıqla sərtləşdirilir.
Formalaşdırma və cilalanma: Dolgu yerindəki dişin forması bərpa edilir, bu prosesdən sonra dolgu dişlə tamamilə uyğunlaşır və dişin təbii hissiyyatını və funksiyasını bərpa edir. Sonda dolgu cilalanır ki, hamar və təbii bir görünüş yaransın.
Dolgu növləri:
Diş dolğuları müxtəlif materiallardan hazırlanır və hər birinin fərqli xüsusiyyətləri var. Ən çox istifadə edilən dolgu növləri bunlardır:
Kompozit dolgu (Estetik dolgu):
Rəngi təbii diş rənginə uyğundur, buna görə də estetik baxımdan üstünlük təşkil edir.
Ön dişlərdə və görünən yerlərdə estetik görünüş təmin etmək üçün istifadə olunur.
Hər təbəqə tətbiq edildikdən sonra xüsusi işıqla sərtləşdirilir.
Aşınma müqaviməti yaxşıdır və dişlərlə tam uyğunluq yaradır.
Amalqam dolgu:
Gümüş, civə, mis və digər metalların qarışığından hazırlanır.
Uzunömürlü və möhkəmdir, xüsusilə arxa dişlərdə (azı dişləri) istifadə edilir.
Estetik baxımdan diş rənginə uyğun olmadığı üçün ön dişlərdə tətbiq edilmir.
Seramik dolgu (porselen dolgu):
Keramik materialdan hazırlanır və təbii diş rənginə çox yaxındır.
Uzunömürlüdür və estetik baxımdan üstünlük təşkil edir.
Xüsusilə ön dişlərdə və görünən yerlərdə tətbiq edilir.
Qızıl dolgu:
Qızıl lehimindən hazırlanır və çox davamlıdır.
Qızıl dolgu dişə çox uyğun gəlir və 15-20 il və ya daha uzun müddət istifadə oluna bilər.
Lakin estetik baxımdan çox diqqət cəlb edir və daha bahalı bir seçimdir.
Cam ionomer dolgu:
Şəkərli turşulara qarşı davamlıdır və dişlərin çürüməsinin qarşısını almaq üçün flüorid sərbəst buraxır.
Estetik baxımdan daha uyğundur və uşaqların süd dişlərində və ya diş əti xətti yaxınlığında istifadə edilir.
Diş dolgusu sonrası qulluq:
Diş dolgusu tətbiq edildikdən sonra dişin düzgün işləməsi və dolgunun uzunömürlü olması üçün müəyyən qaydalara riayət etmək vacibdir:
Ağrıkəsici qəbul edin: Prosedurdan sonra anesteziyanın təsiri keçdikdən sonra müəyyən ağrı hissi ola bilər. Həkim tərəfindən təyin olunan ağrıkəsici qəbul edilə bilər.
Yemək və içki: Dolgu tətbiqindən sonra ən azı 1-2 saat yemək və içkidən çəkinmək məsləhət görülür, xüsusilə də amalqam dolgu istifadə olunubsa.
Dişlərin təmizlənməsi: Gündəlik olaraq dişləri fırçalamaq və diş ipindən istifadə etmək, dolgu olan dişin də qorunmasına kömək edir.
Diş həkiminə müntəzəm müraciət: Dişlərin vəziyyətini yoxlamaq üçün müntəzəm diş həkimi müayinəsi vacibdir. Dolgunun vəziyyəti də bu müayinələrdə yoxlanıla bilər.
Dolgunun nə qədər davamlı olması gözlənilir?
Kompozit və seramik dolğular təxminən 5-10 il davam edə bilər.
Amalqam dolğular isə daha uzun müddət (10-15 il və ya daha çox) istifadə oluna bilər.
Qızıl dolğular çox uzun müddət (15-20 il və ya daha artıq) istifadə edilə bilər.
Diş dolğusu düzgün tətbiq edildikdə və uyğun qulluq göstərildikdə uzun müddət davamlı olur. Dolgu, dişin sağlamlığını bərpa edir və çürümənin yayılmasının qarşısını alır, beləliklə, dişin çəkilməsinə ehtiyac olmadan diş qorunmuş olur.
