Diz Pozğunluqları
1. Menisküs Zədələnməsi
Menisküs, diz oynağında yerləşən qığırdaq yastıqlarıdır. Menisküs zədələnməsi, ani dönmə hərəkətləri və ya travmalar nəticəsində yaranır.
Simptomlar:
Dizdə ağrı və şişlik.
Dizdə "kilidlənmə" və ya hərəkət məhdudiyyəti.
Dizdə zəiflik və sabitlik itkisi.
Müalicə:
İstirahət: Zədələnmiş bölgənin istirahəti.
Buz Tətbiqi: İltihabı və ağrını azaltmaq üçün.
Fiziki Terapiya: Əzələləri gücləndirmək və elastikliyi artırmaq üçün.
Cərrahi Müdaxilə: Artroskopik menisküs təmiri və ya çıxarılması.
2. Diz Bağlarının Zədələnməsi (ACL, MCL)
Diz bağlarının zədələnməsi, xüsusilə anterior cruciate ligament (ACL) və medial collateral ligament (MCL) zədələnmələri, dizin sabitliyini təsir edir.
Simptomlar:
Dizdə ani ağrı və şişlik.
Dizdə "sıçrama" hissi və ya qeyri-sabitlik.
Hərəkət zamanı ağrının artması.
Müalicə:
İstirahət və Buz Tətbiqi: İltihabı və ağrını azaltmaq üçün.
Fiziki Terapiya: Əzələləri gücləndirmək və hərəkətliliyi artırmaq üçün.
Cərrahi Müdaxilə: ACL rekonstruksiyası və ya MCL təmiri.
Dirsək Pozğunluqları
3. Tenisçi Dirsəyi (Lateral Epikondilit)
Tenisçi dirsəyi, dirsək əzələlərinin və tendonlarının həddindən artıq istifadəsi nəticəsində yaranan iltihabdır.
Simptomlar:
Dirsək xarici tərəfində ağrı və həssaslıq.
Tutma gücündə zəiflik.
Hərəkət zamanı ağrının artması.
Müalicə:
İstirahət: Zədələnmiş bölgənin istirahəti.
Buz Tətbiqi: İltihabı və ağrını azaltmaq üçün.
Fiziki Terapiya: Əzələləri gücləndirmək və elastikliyi artırmaq üçün.
Kortikosteroid İnjeksiyaları: Şiddətli hallarda.
Bilək və Əl Oynaqları Pozğunluqları
4. Karpal Tunel Sindromu
Karpal tunel sindromu, median sinirin biləkdə sıxılması nəticəsində yaranır.
Simptomlar:
Bilək və əllərdə uyuşma və karıncalanma.
Tutma gücündə zəiflik.
Biləkdə və əllərdə ağrı.
Müalicə:
İstirahət: Biləyi istirahət etdirmək və aşırı istifadədən qaçınmaq.
Bilək Atelləri: Biləyi sabit saxlamaq üçün.
Fiziki Terapiya: Əzələ gücünü və elastikliyi artırmaq üçün.
Kortikosteroid İnjeksiyaları: Şiddətli hallarda.
Cərrahi Müdaxilə: Karpal tunelin genişləndirilməsi.
5. Tətik Barmağı (Trigger Finger)
Tətik barmağı, barmaq tendonlarının sıxılması və ya iltihabı nəticəsində barmağın hərəkətində məhdudiyyət və ağrı yaranır.
Simptomlar:
Barmaq hərəkətində "tıqqıltı" hissi.
Barmaqda ağrı və sərtlik.
Barmaqda kilidlənmə və ya qıvrılma.
Müalicə:
İstirahət: Zədələnmiş barmağın istirahəti.
Buz Tətbiqi: İltihabı və ağrını azaltmaq üçün.
Antiinflamatuar Dərmanlar: Ağrını və iltihabı azaltmaq üçün.
Kortikosteroid İnjeksiyaları: İltihabı azaltmaq üçün.
Cərrahi Müdaxilə: Tetik barmağın sərbəst buraxılması üçün.
Yumşaq Toxuma Pozğunluqları
6. Bursit
Bursit, oynaqlar ətrafındakı bursa torbalarının iltihabıdır. Bu, dirsək, diz, omba və digər oynaqlarda ağrıya səbəb ola bilər.
Simptomlar:
Ağrı və şişlik.
Hərəkət zamanı ağrının artması.
Dəri altında hiss edilən qabarıqlar.
Müalicə:
İstirahət: Zədələnmiş bölgənin istirahəti.
Buz Tətbiqi: İltihabı və ağrını azaltmaq üçün.
Antiinflamatuar Dərmanlar: Ağrını və iltihabı azaltmaq üçün.
Fiziki Terapiya: Hərəkətliliyi və gücü artırmaq üçün.
Kortikosteroid İnjeksiyaları: Şiddətli hallarda.
Profilaktika və Ümumi Tədbirlər
1. Müntəzəm Fiziki Aktivlik:
Aerobik Məşqlər: Əzələ gücünü və elastikliyi artırmaq üçün.
Gücləndirici Məşqlər: Hərəkət sistemini gücləndirmək üçün.
2. Düzgün Postur:
Oturarkən və Durarkən: Düzgün duruşu qoruyun və ergonomik oturacaqlardan istifadə edin.
Ağır Qaldırma Texnikaları: Dizləri bükərək qaldırmaq və belin düz qalmasına diqqət yetirin.
3. Stressin İdarə Edilməsi:
Rahatlama Texnikaları: Meditasiya, yoga və dərindən nəfəs alma texnikaları.
Aktiv İstirahət: Gəzinti, üzgüçülük və digər yüngül fiziki fəaliyyətlər.
4. Sağlam Yaşam Tarzı:
Kifayət Qədər Yuxu: Düzgün yuxu rejimi bərpa və sağalma üçün vacibdir.
Sağlam Qidalanma: Əzələ və sinir sisteminin sağlamlığı üçün balanslı bir pəhriz.
5. Tibbi Yoxlamalar:
Müntəzəm Nəzarət: Xroniki ağrılar və ya hərəkət məhdudiyyətləri davam edərsə, həkimə müraciət edin.
Diaqnoz və Müalicə: Peşəkar tibbi yardım doğru diaqnoz və müalicə üçün əvəzsizdir.
Bu pozğunluqların hər biri fərqli müalicə üsulları tələb edir. Hər hansı bir ağrı və ya hərəkət məhdudiyyəti yaşayırsınızsa, həkimə müraciət etmək vacibdir. Peşəkar tibbi yardım doğru diaqnoz və müalicə üçün əvəzsizdir.
