Səbəbləri
Düşmələr: Diz üstə və ya ön tərəfdən düşmə.
Birbaşa zərbələr: Avtomobil qəzaları, idman zədələri və ya digər travmalar.
Yüksək gərginlik: Gərgin fiziki fəaliyyətlər və ya əzələlərin güclü daralması.
Simptomlar
Şiddətli ağrı: Diz qapağında kəskin və davamlı ağrı.
Şişkinlik və göyərmə: Diz qapağı ətrafında şişkinlik və göyərmə.
Hərəkət məhdudiyyəti: Dizini bükməkdə və hərəkət etdirməkdə çətinlik.
Gərginlik və ya qırılma səsləri: Hərəkət zamanı qırılan sümük hissələrinin bir-birinə sürtünməsi nəticəsində çıxan səs.
Yüksək həssaslıq: Diz qapağına toxunduqda və ya hərəkət etdirdikdə ağrı.
Diaqnoz
Fiziki müayinə: Həkim diz qapağını yoxlayır və hərəkət məhdudiyyətini qiymətləndirir.
Röntgen: Sınığın yerini və formasını müəyyən etmək üçün istifadə edilir.
CT və ya MRI: Daha dəqiq görüntülər təmin etmək və zədələnmənin şiddətini qiymətləndirmək üçün.
Müalicə
Diz qapağının sınıqlarının müalicəsi sınığın növünə, yerinə və şiddətinə bağlı olaraq dəyişir:
Konservativ Müalicə
İmmobilizasiya: Gips, breys və ya diz üçün xüsusi qələm kimi vasitələrlə dizin hərəkətsiz saxlanması.
Ağrı kəsicilər: Ağrını yüngülləşdirmək üçün dərmanlar.
Buz tətbiqi: Şişkinliyi və ağrını azaltmaq üçün buz paketləri tətbiqi.
Cərrahi Müdaxilə
Sınıq redüksiyası və fiksasiyası: Sınıq parçalarını yerinə qoymaq və metal vintlər, tel və ya plitələrlə fiksasiya etmək.
Patellektomiya: Nadir hallarda, diz qapağının ciddi zədələnməsi hallarında diz qapağının tam və ya qismən çıxarılması.
Reabilitasiya və Bərpa
Erkən hərəkət və məşqlər: Diz qapağının hərəkətliliyini artırmaq üçün erkən dövrdə yüngül məşqlər.
Fizioterapiya: Sümük tam sağaldıqdan sonra gücü və funksiyanı bərpa etmək üçün intensiv fizioterapiya.
Müşahidə: Sümüyün sağalmasının izlənməsi üçün müntəzəm həkim nəzarəti və röntgenlər.
Profilaktika
Düşmələrin qarşısını almaq: Evdə və iş yerlərində təhlükəsizlik tədbirləri almaq.
Müntəzəm idman: Əzələ gücünü və koordinasiyanı artırmaq üçün idman və məşqlər.
Osteoporoz müalicəsi: Osteoporoz diaqnozu qoyulmuş insanlarda dərman və həyat tərzi dəyişiklikləri.
Nəticə
Diz qapağının sınıqları ciddi və ağrılı bir vəziyyətdir və düzgün müalicə və reabilitasiya ilə tam sağalma mümkündür. Əgər diz qapağında hər hansı bir zədə və ya sınıq şübhəsi varsa, dərhal tibbi yardım almaq vacibdir. Müalicə prosesində həkimlə müntəzəm olaraq əlaqədə olmaq və onun tövsiyələrinə əməl etmək sağalma prosesini sürətləndirə bilər.
