Douglas Boşluğunda Maye Yığılmasının Səbəbləri
1. Fizioloji Səbəblər
Ovulyasiya (yumurtlama):
Ovulyasiya zamanı yumurtalıqlardan az miqdarda maye Douglas boşluğuna tökülə bilər.
Bu, normal və zərərsiz bir vəziyyətdir.
2. İltihab və İnfeksiyalar
Pelvik İltihabi Xəstəlik (PID):
Yumurtalıq, fallop boruları və ya digər reproduktiv orqanlarda infeksiya.
Əlamətlər:
Qarın alt hissəsində ağrı.
Atipik vaginal axıntı.
Qızdırma.
Peritonit (Qarın boşluğunun iltihabı):
Qarın boşluğunda infeksiya və ya zədələnmə nəticəsində.
Əlamətlər:
Şiddətli qarın ağrısı.
Şişkinlik.
Qızdırma və ürəkbulanma.
Apendisit:
Apendiks iltihabı zamanı irin və ya digər mayelər Douglas boşluğunda yığıla bilər.
3. Ginekoloji Problemlər
Kistlər və ya Yumurtalıq Yırtılması:
Yumurtalıq kistinin partlaması nəticəsində Douglas boşluğuna maye və ya qan yığıla bilər.
Əlamətlər:
Qarın alt hissəsində kəskin ağrı.
Ürəkbulanma və ya qusma.
Endometrioz:
Endometrium toxumasının Douglas boşluğu daxilində inkişaf etməsi.
Əlamətlər:
Menstrual dövrdə ağrı.
Pelvik bölgədə şişkinlik və narahatlıq.
Ektopik Hamiləlik:
Fallop borusunda inkişaf edən hamiləlik nəticəsində Douglas boşluğunda qan yığılması baş verə bilər.
Əlamətlər:
Şiddətli pelvik ağrı.
Vaginal qanaxma.
Başgicəllənmə və ya huşunu itirmə.
4. Travma və ya Cərrahi Müdaxilə
Qarın boşluğuna olan travmalar və ya əməliyyat sonrası dövrdə Douglas boşluğunda maye yığıla bilər.
5. Şişlər və Kütlələr
Xərçəng:
Yumurtalıq, uşaqlıq və ya digər pelvik orqanların bədxassəli şişləri nəticəsində Douglas boşluğunda maye (asit) toplanması.
Əlamətlər:
Qarında şişkinlik.
Aşağı qarın ağrısı.
6. Hemoperitoneum (Qan Yığılması)
Qarın boşluğunda qanaxma nəticəsində Douglas boşluğunda qan yığıla bilər.Səbəblər:
Travma.
Yumurtalıq kistinin partlaması.
Ektopik hamiləlik.
Douglas Boşluğunda Maye Yığılmasının Əlamətləri
Qarın alt hissəsində ağrı və ya narahatlıq.
Menstrual dövrdə qeyri-adi ağrılar.
Vaginal qanaxma və ya axıntı.
Şişkinlik və ya basqı hissi.
Qızdırma və iltihab əlamətləri.
Diaqnoz Üsulları
Fiziki Müayinə:
Həkim qarın və pelvik bölgədəki həssaslığı yoxlayır.
Görüntüləmə üsulları:
Ultrasəs: Douglas boşluğunda maye yığılmasını aşkarlamaq üçün əsas diaqnostik üsuldur.
MRT və ya KT: Əgər ultrasəs yetərsizdirsə, istifadə edilə bilər.
Laborator testlər:
Qanın iltihab markerləri (CRP, ESR) və infeksiyalar üçün yoxlanması.
Hamiləlik testi (ektopik hamiləliyi istisna etmək üçün).
Maye Analizi:
Qarın boşluğundakı maye nümunəsi götürülərək infeksiya və ya qan yoxlanılır (parasentez).
Müalicə Yolları
1. Fizioloji Vəziyyətlər:
Yumurtlama zamanı yaranan maye xüsusi müalicə tələb etmir və öz-özünə yox olur.
2. İnfeksiyalar:
Antibiotiklər: PID və ya peritonit zamanı infeksiya ilə mübarizə aparmaq üçün.
Cərrahi müdaxilə: Lazım gəldikdə irin və ya zədələnmiş toxumanın çıxarılması.
3. Ginekoloji Problemlər:
Kistlərin müalicəsi:
Kistlərin ölçüsündən və vəziyyətindən asılı olaraq dərmanlar və ya cərrahi müdaxilə.
Ektopik hamiləlik: Təcili cərrahi müdaxilə tələb olunur.
4. Hemoperitoneum və Xərçəng:
Cərrahiyyə və ya drenaj: Qarın boşluğundakı qan və ya mayenin çıxarılması.
Kimyaterapiya: Əgər səbəb bədxassəli şişlərdirsə.
Nəticə
Douglas boşluğunda mayenin yığılması müxtəlif səbəblərlə bağlı ola bilər. Bu səbəblərin bəziləri fizioloji və təhlükəsiz olsa da, digərləri ciddi tibbi müdaxilə tələb edən vəziyyətlər ola bilər. Əgər pelvik ağrı, vaginal qanaxma və ya digər narahat edici simptomlar müşahidə edilirsə, vaxtında həkimə müraciət etmək vacibdir. Düzgün diaqnoz və müalicə ilə ağırlaşmaların qarşısı alına bilər.
