Fokal Lezyonun Səbəbləri
Fokal lezyonlar çox sayda səbəbdən yarana bilər, o cümlədən:
Şişlər: Xoşxassəli (məsələn, kistlər) və ya bədxassəli (məsələn, xərçəng).
İltihab və infeksiya: Absesslər, bakterial və ya viral infeksiyalar.
Travmalar: Orqanın və ya toxumanın mexaniki zədələnməsi.
Damar patologiyaları: Hemorajiyalar, qan dövranı pozğunluqları.
Autoimmun xəstəliklər: Lupus, sarkoidoz kimi xəstəliklər.
Fokal Lezyonların Simptomları
Fokal lezyonun simptomları yerləşdiyi orqana və təsir etdiyi funksiyalara görə dəyişir. Aşağıda bəzi əsas simptomlar göstərilmişdir:
1. Qaraciyər Fokal Lezyonları:
Yüngül və ya küt ağrılar (xüsusilə sağ qabırğa altında),
Yorğunluq,
Qarında şişkinlik və ya narahatlıq hissi,
Sarılıq (nadir hallarda).
2. Beyin Fokal Lezyonları:
Baş ağrıları,
Qıcolmalar,
Görmə problemləri,
Üz, əl və ya ayaqlarda zəiflik və ya keyimə,
Davranış və ya yaddaş dəyişiklikləri.
3. Sümük Fokal Lezyonları:
Lokal ağrılar və həssaslıq,
Şişkinlik və ya deformasiya,
Sümük zəifliyi (qırılma riski).
4. Böyrək Fokal Lezyonları:
Küt bel ağrıları,
Sidikdə qan (hematuriya),
Böyrək funksiyası ilə bağlı problemlər (şişkinlik, yorğunluq).
5. Ağciyər Fokal Lezyonları:
Xroniki öskürək,
Qanlı bəlğəm,
Nəfəs darlığı,
Yorğunluq və zəiflik.
Diaqnostika
Fokal lezyonların dəqiq diaqnozu üçün aşağıdakı üsullardan istifadə olunur:
Təsvirləmə üsulları:
Ultrasonoqrafiya (USG): Qaraciyər və böyrək lezyonları üçün faydalıdır.
Kompüter tomoqrafiyası (CT): Lezyonun dəqiq ölçüsünü və yerləşməsini müəyyən etmək üçün.
Maqnit rezonans tomoqrafiyası (MRI): Xüsusilə beyin və yumşaq toxuma lezyonları üçün.
Biopsiya: Lezyonun toxumasından nümunə götürülərək laboratoriyada araşdırılması.
Qan testləri: İltihab markerləri və ya şiş əlamətlərinin təyin edilməsi.
Pet-skan: Şişlərin metastazını araşdırmaq üçün.
Müalicəsi
Fokal lezyonun müalicəsi onun növündən və yerləşməsindən asılı olaraq dəyişir:
Müşahidə: Xoşxassəli və simptom verməyən lezyonlar üçün.
Dərman müalicəsi:
İltihab əleyhinə preparatlar,
Antibiotiklər (infeksiya halında),
Şiş əleyhinə dərmanlar.
Cərrahi müdaxilə:
Lezyonun çıxarılması (şiş və ya abseslərdə).
Radiasiya və ya kimyaterapiya:
Bədxassəli lezyonlarda tətbiq edilir.
Minimal invaziv prosedurlar:
Ablasiya və ya drenaj (kistlər və abseslər üçün).
Profilaktika
Sağlam həyat tərzi və düzgün qidalanma.
İnfeksiyalardan qorunmaq üçün gigiyenik qaydalara riayət etmək.
Vaxtında tibbi müayinələr (xüsusilə risk qrupuna daxil olan şəxslər üçün).
Fokal lezyonunuz olduğu düşünülürsə, vaxt itirmədən həkimə müraciət edin. Dəqiq diaqnoz və müalicə üçün mütəxəssis rəyi vacibdir.
