Gecə plağının əsas funksiyaları:
Diş qıcırdatmanın (bruksizm) qarşısını almaq:
Gecə plağı dişlərin bir-birinə təmas etməsini önləyir və beləliklə, diş qıcırdatmanın yaratdığı aşınma və zədələnməni azaldır.
Diş sıxmasının qarşısını almaq:
Gecə boyunca diş sıxma vərdişi olan insanlar bu plaqları istifadə edərək dişlərinə və çənə oynağına düşən təzyiqi azalda bilərlər.
Çənə və üz əzələlərinin rahatlaması:
Gecə plağı çənə əzələlərini rahatladır və çənədəki gərginliyin azalmasına kömək edir, beləliklə çənə oynağı (temporomandibular) ağrılarının qarşısını alır.
Dişlərin qorunması:
Dişləri qıcırdatma nəticəsində yaranan çatlaqlar, aşınmalar və ya dolgu və kronların zədələnməsi kimi problemləri önləyir.
Gecə plağı kimlər üçün uyğundur?
Bruksizm (diş qıcırdatma) olan şəxslər: Diş qıcırdatma gecələr yatarkən qeyri-ixtiyari olaraq meydana gəlir və bu, dişlərə və çənə oynağına zərər verə bilər. Gecə plağı bu problemi həll etməyə kömək edir.
Diş sıxma vərdişi olanlar: Diş sıxma vərdişi olan şəxslərdə dişlər arasında aşınma və zədələnmələr baş verə bilər. Gecə plağı dişləri bu təzyiqdən qoruyur.
Çənə oynağı problemləri (TMD/TMJ): Temporomandibular oynaqda (çənə oynağı) ağrı, klik səsi və ya hərəkət məhdudiyyəti olan insanlar gecə plaqları ilə bu problemləri yüngülləşdirə bilər.
Gecələr dişlərdə və çənədə ağrı hiss edənlər: Diş və çənədə gecə boyunca ağrı yaşayan şəxslər gecə plağı istifadə edərək bu ağrıların qarşısını ala bilər.
Gecə plağı necə hazırlanır və tətbiq edilir?
Gecə plaqları adətən diş həkimi tərəfindən xəstənin diş quruluşuna uyğun olaraq fərdi hazırlanır. Proses aşağıdakı mərhələləri əhatə edir:
Diş həkimi müayinəsi: Diş həkimi, dişlərin vəziyyətini və çənə oynağının funksiyasını qiymətləndirir. Hər hansı zədə və ya diş sıxmanın yaratdığı problemləri müəyyən edir.
Diş qəlibinin götürülməsi: Xəstənin alt və üst dişlərindən qəlib alınır. Bu qəlibə uyğun olaraq fərdi bir gecə plağı hazırlanır.
Gecə plağının hazırlanması: Qəlib əsasında dişlərin uyğunluğunu təmin edən bir gecə plağı laboratoriyada hazırlanır.
Gecə plağının təyin edilməsi və tənzimlənməsi: Hazırlanan gecə plağı diş həkimi tərəfindən xəstəyə tətbiq edilir və uyğunluğu yoxlanılır. Gecə plağının tam olaraq dişlərə oturması vacibdir. Lazım olarsa, tənzimləmələr edilir.
Gecə plağının istifadəsi:
Gecələr yatmadan əvvəl: Gecə plağı yatmadan əvvəl dişlərə taxılır və gecə boyunca ağızda qalır. Səhər oyanandan sonra çıxarılaraq təmizlənir.
Mütəmadi təmizlik: Gecə plağının təmizliyi çox vacibdir. İstifadə edilmədikdə, su ilə yuyulmalı və lazım olduqda diş fırçası və diş pastası ilə təmizlənməlidir. Plağın təmizliyinə riayət etməmək, bakteriya və mikroorqanizmlərin yığılmasına səbəb ola bilər.
Gecə plağının faydaları:
Dişlərin qorunması: Bruksizm və diş sıxma səbəbilə dişlərdə yaranan aşınmanın qarşısını alır.
Çənə ağrısını azaldır: Çənə oynağı və əzələlərdəki təzyiqi azaldaraq rahatlama təmin edir.
Ağrı və narahatlığı azaldır: Diş sıxma və qıcırdatma ilə əlaqəli baş ağrıları, diş və çənə ağrılarını azaldır.
Uzunmüddətli qoruma: Dişlərin və ağız strukturunun zədələnməsinin qarşısını alaraq, gələcəkdə daha ciddi stomatoloji problemlərin qarşısını alır.
Gecə plağı istifadə edərkən nəzərə alınmalı məqamlar:
Təmizləmə və saxlanma: Plağı hər istifadə etdikdən sonra təmizləmək vacibdir. Təmiz olmayan plaqlar ağızda bakteriya yığılmasına səbəb ola bilər.
Uyğunluq və rahatlıq: Gecə plağı dişlərə tam oturmalı və rahat olmalıdır. Əgər plağınız narahatlıq yaradırsa, diş həkiminizə müraciət edərək tənzimləmələr etdirə bilərsiniz.
Daimi istifadəyə diqqət: Gecə plağını davamlı olaraq istifadə etmək bruksizm və diş sıxma problemlərinin uzunmüddətli qarşısını almaq üçün vacibdir.
Gecə plaqları, diş sıxma və qıcırdatma nəticəsində yaranan problemləri azaltmaq və diş sağlamlığını qorumaq üçün effektiv bir üsuldur. Müntəzəm istifadə və düzgün qulluq ilə uzun müddətli fayda təmin edir.
