İlan Dişləməsinin Əlamətləri
Zəhərli ilan dişləməsi (Venomlu):
Yerində əlamətlər:
Diş izləri (iki diş izi).
Şiddətli ağrı və şişkinlik.
Dəridə göyərmə və ya qızartı.
Yaradan qanaxma və ya maye axıntısı.
Ümumi simptomlar:
Ürəkbulanma və qusma.
Başgicəllənmə və zəiflik.
Nəfəs alma çətinliyi.
Təzyiqin düşməsi (şok).
İflic və ya hərəkət məhdudiyyəti.
Zəhərsiz ilan dişləməsi:
Yüngül ağrı, qızartı və qaşınma.
Ümumiyyətlə ciddi nəticələr yaratmaz.
İlan Dişləməsindən Sonra İlk Yardım
Sakit olun və zərər çəkəni sakitləşdirin.
Panik vəziyyət ürək döyüntüsünü sürətləndirir və zəhərin bədənə yayılmasını sürətləndirir.
Hərəkət etməyin.
Dişlənən əzanı hərəkətsiz saxlayın.
Əzanı mümkün qədər ürək səviyyəsindən aşağıda tutun.
Zəhərin yayılmasının qarşısını alın.
Dişlənmiş bölgənin üzərində sıx bir sarğı tətbiq edin (amma çox bərk bağlamayın ki, qan dövranı dayanmasın).
Yaradan uzaq bölgələrə qan axınını məhdudlaşdırmaq üçün sarğı kömək edə bilər.
Diş izlərini yuyun.
Zəhəri təmizləmək üçün yarayı sabunlu su ilə yuyun.
Yaradan əməliyyat və ya kəsiklər etməyin (zəhəri çıxarmaq üçün bu, tövsiyə edilmir).
Buz tətbiq etməyin.
Buz qan damarlarını daraldaraq zəhərin yayılmasını artıra bilər.
Yara ilə birbaşa təmasdan çəkinin.
Əlinizlə və ya başqa vasitələrlə zəhərli bölgəyə toxunmayın.
Tibbi yardım axtarın.
Zəhərli ilan dişləməsində dərhal xəstəxanaya müraciət edin.
Dişləyən ilanı təhlükəsiz şəkildə tanımaq mümkünsə, onun şəklini çəkmək və ya təsvir etmək həkimlərə kömək edə bilər.
İlan Dişləməsi Müalicəsi
1. Tibbi Müayinə və Müalicə
Antizəhər (Antivenom):
Zəhərli ilan dişləmələrində ən effektiv müalicə üsuludur.
Dişləyən ilan növünə uyğun spesifik antizəhər istifadə edilir.
Ağrıkəsicilər və iltihab əleyhinə dərmanlar:
Ağrını azaltmaq və şişkinliyi idarə etmək üçün.
Maye və elektrolitlər:
Şok və ya susuzluğun qarşısını almaq üçün damardaxili maye terapiyası.
Yaraların müalicəsi:
Yarada infeksiya riskini azaltmaq üçün antibiotiklər istifadə edilə bilər.
2. Əlavə Müalicə
Tetanus peyvəndi:
İlan dişləməsi yarası infeksiyaya səbəb ola bilər, buna görə tetanus peyvəndi tövsiyə olunur.
Sinir sistemi dəstəyi:
İflic və ya nəfəs alma çətinliyi hallarında mexaniki ventilyasiya lazım ola bilər.
Profilaktik Tədbirlər
İlanların olduğu bölgələrdə ehtiyatlı olun:
Meşə və çöl ərazilərdə ayaqqabı və qoruyucu geyimlərdən istifadə edin.
İlanların olduğu yerlərə yaxınlaşmayın.
Əgər ilanla qarşılaşırsınızsa, ondan uzaqlaşın.
Təhlükəli ərazilərdən uzaq durun:
Qaranlıq və ya ilanların gizlənə biləcəyi yerlərdə diqqətli olun.
Həkim tövsiyəsinə əməl edin:
İlanların çox olduğu bölgələrdə səyahət edirsinizsə, təhlükəsizlik tədbirləri barədə məlumat alın.
Nəticə
İlan dişləməsində vaxtında müdaxilə həyati əhəmiyyət daşıyır. İlk yardım tədbirlərini düzgün həyata keçirmək və dərhal tibbi yardım axtarmaq infeksiyanın yayılmasının və ağırlaşmaların qarşısını alır. Dişlənmə halında sakit olun, hərəkət etməyin və zərərçəkəni mümkün qədər tez xəstəxanaya çatdırın.
