Yaygın Zöhrəvi Xəstəliklər
1. Klamidiya
Səbəbi: Chlamydia trachomatis bakteriyası.
Əlamətlər: Tez-tez asemptomatik olur, lakin sidik ifrazı zamanı yanma, penisdən axıntı, testislərdə ağrı və şişkinlik ola bilər.
Diaqnostika: Sidik testi və ya uretral sürüntü testi.
Müalicə: Antibiotiklər (azithromycin və ya doxycycline).
2. Gonoreya (Qonoreya)
Səbəbi: Neisseria gonorrhoeae bakteriyası.
Əlamətlər: Sidik ifrazı zamanı yanma, sarı-yaşıl rəngdə penisdən axıntı, testislərdə ağrı və şişkinlik.
Diaqnostika: Sidik testi və ya uretral sürüntü testi.
Müalicə: Antibiotiklər (cefriaxone və azithromycin kombinasiyası).
3. Sifilis
Səbəbi: Treponema pallidum bakteriyası.
Əlamətlər: İlk mərhələdə ağrısız yaralar (şankr), ikinci mərhələdə dəri döküntüsü, qızdırma, limfa düyünlərinin şişməsi. Sonrakı mərhələlərdə ciddi sistemik problemlər.
Diaqnostika: Qan testi (VDRL, RPR) və ya şankr sürüntüsü.
Müalicə: Antibiotiklər (penicillin).
4. Genital Herpes
Səbəbi: Herpes simpleks virusu (HSV-1 və ya HSV-2).
Əlamətlər: Genital bölgədə ağrılı veziküllər (suluqlar), yara, yanma və qaşınma.
Diaqnostika: Fiziki müayinə və vezikül sürüntü testi.
Müalicə: Antiviral dərmanlar (acyclovir, valacyclovir).
5. İnsan Papilloma Virus (HPV)
Səbəbi: İnsan papilloma virusu.
Əlamətlər: Genital siğillər, bəzi tipləri cinsiyyət orqanları xərçənginə səbəb ola bilər.
Diaqnostika: Fiziki müayinə və HPV testi.
Müalicə: Siğillərin krioterapiya, lazer terapiyası və ya topikal preparatlar ilə müalicəsi. HPV peyvəndi profilaktik tədbir olaraq istifadə edilir.
6. Trichomoniasis
Səbəbi: Trichomonas vaginalis paraziti.
Əlamətlər: Penisdən axıntı, sidik ifrazı zamanı yanma və qaşınma, asemptomatik ola bilər.
Diaqnostika: Sidik testi və ya uretral sürüntü testi.
Müalicə: Antiparazitar dərmanlar (metronidazole və ya tinidazole).
7. HİV/AIDS
Səbəbi: İnsan immunçatışmazlığı virusu (HİV).
Əlamətlər: İlk mərhələdə qripəbənzər simptomlar, sonrakı mərhələlərdə immun sistemin zəifləməsi və opportunistik infeksiyalar.
Diaqnostika: Qan testi (ELISA, Western blot).
Müalicə: Antiretroviral terapiya (ART).
Diaqnostika
Sidik Testi: Sidik nümunəsi ilə infeksiyanın müəyyən edilməsi.
Uretral Sürüntü Testi: Uretra sürüntüsü ilə bakterial və ya parazitar infeksiyanın müəyyən edilməsi.
Qan Testləri: Sifilis, HİV və hepatit kimi infeksiyaların müəyyən edilməsi.
Fiziki Müayinə: Həkim tərəfindən genital bölgənin müayinəsi və şübhəli lezyonların yoxlanılması.
Müalicə
Antibiotiklər: Bakterial infeksiyaların müalicəsi üçün.
Antiviral Dərmanlar: Virus infeksiyalarının idarə olunması üçün.
Antiparazitar Dərmanlar: Parazitar infeksiyaların müalicəsi üçün.
Cərrahi Müdaxilə: Genital siğillərin çıxarılması və ya krioterapiya.
HİV Müalicəsi: Antiretroviral terapiya ilə virus yükünün azaldılması və immun sistemin qorunması.
Profilaktika
Kondom İstifadəsi: CYBİ-lərin qarşısını almaq üçün ən effektiv metodlardan biridir.
Peyvəndlər: HPV və hepatit B kimi infeksiyaların qarşısını almaq üçün.
Müntəzəm Tibbi Müayinələr: Cinsi yolla bulaşan infeksiyaların erkən diaqnozu üçün müntəzəm olaraq həkim müayinəsindən keçmək.
Təhsil və Maarifləndirmə: Cinsi sağlamlıq haqqında məlumatlılığı artırmaq və təhlükəsiz cinsi əlaqə praktikalarını təşviq etmək.
Nəticə
Zöhrəvi xəstəliklər ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər, lakin erkən diaqnoz və müalicə ilə bu problemlər idarə oluna bilər. Cinsi yolla bulaşan infeksiyaların qarşısını almaq üçün təhlükəsiz cinsi praktikalar və müntəzəm tibbi müayinələr çox vacibdir. Əgər hər hansı bir narahatlıq və ya sualınız varsa, mütləq həkimə müraciət edin.
