1. Körpələrdə Qusmanın Əsas Səbəbləri
📌 Körpələr müxtəlif səbəblərə görə qusa bilər. Əksər hallarda bu, ciddi bir problemin göstəricisi deyil.
✅ 1. Fizioloji və Normal Qusmalar
Mədə-bağırsaq sistemi tam inkişaf etmədiyi üçün qida geri gələ bilər.
Körpələr çoxlu hava udduqda və ya çox qida qəbul etdikdə qusa bilərlər.
✅ 2. Reflüks (Gastroezofageal Reflüks - GER)
Körpələrin mədə qapağı (alt ezofageal sfinkter) tam inkişaf etmədiyi üçün qida asanlıqla geri gələ bilər.
Bu, xüsusilə 3-6 ay arasında tez-tez rast gəlinən və böyüdükcə azalan bir haldır.
✅ 3. Sürətli Yemək və Havanın Udulması
Körpələr ana südü və ya süni südü çox sürətli içdikdə və hava udduqda qusma ehtimalı artır.
Hava udulması qarında şişkinliyə və qida geri gəlməsinə səbəb ola bilər.
✅ 4. Aşırı Yemək və Mədənin Dolması
Körpənin mədəsi hələ kiçik olduğu üçün çox qidalandıqda, artıq qida mədədən geriyə çıxır.
✅ 5. Allergiyalar və İntoleranslar
Ana südü və ya süni süd tərkibində olan bəzi maddələrə (məsələn, inək südü zülalı) qarşı həssaslıq ola bilər.
Bəzi qidalar (ana südündən keçən qida maddələri və ya yeni başlanan qidalar) körpədə allergik reaksiya verə bilər.
✅ 6. Yoluxucu Xəstəliklər və Mədə-Bağırsaq Problemləri
Virus və ya bakterial infeksiyalar (məsələn, rotavirus) körpədə qusma və ishal ilə müşayiət olunan xəstəliklərə səbəb ola bilər.
Mədə qıcıqlanması, soyuqdəymə və ya qızdırma qusmanı tetikləyə bilər.
✅ 7. Laktoza Dözümsüzlüyü və Qida Həssaslıqları
Bəzi körpələrin süd şəkəri olan laktozanı həzm etməkdə çətinlik çəkməsi qusma ilə nəticələnə bilər.
✅ 8. Hərəkət Xəstəliyi və Daxili Tarazlıq Problemləri
Bəzi körpələr hərəkət zamanı (avtomobildə və ya beşikdə sallanarkən) başgicəllənmə nəticəsində qusa bilərlər.
💡 Qusma səbəbi adətən normaldır və körpə böyüdükcə azalır.
2. Körpələrdə Qusmanın Normal Olduğu Hallar
📌 Əgər körpənin ümumi vəziyyəti yaxşıdırsa və kilo alma problemi yoxdursa, bəzi qusma halları narahatlıq yaratmaya bilər.
✅ Süd Qusması (Regurgitasiya)
Körpələr yeməkdən sonra az miqdarda süd qaytara bilər.
Bu, xüsusilə ilk 6 ayda normaldır və reflüks ilə əlaqəli ola bilər.
✅ Yeməkdən Sonra Tək-Tək Qusmalar
Körpələr bəzən sürətli içdikdə və ya aşırı qidalandıqda az miqdarda qusa bilərlər.
Əgər qusma hər yeməkdən sonra olmursa və körpə yaxşı hiss edirsə, problem yaratmaz.
💡 Əgər körpəniz aktivdirsə, yaxşı yeyirsə və normal inkişaf edirsə, nadir qusmalar narahatlıq yaratmır.
3. Həkimə Müraciət Etmək Lazım Olan Hallar
📌 Bəzi hallarda qusma ciddi problemlərin göstəricisi ola bilər və həkimə müraciət etmək lazımdır.
❌ Körpə daim və güclü şəkildə (şiddətli qusma) qusursa
Xüsusilə şəlalə kimi fışqıraraq qusma (pilor stenozu əlaməti ola bilər)
Pilor stenozu (pilorik daralma) qida keçişini çətinləşdirən və cərrahi müdaxilə tələb edən bir vəziyyətdir.
❌ Körpə qusduqdan sonra çox yorğun və halsız görünürsə
Enerjisi azdırsa və ya yemək istəmirsə, tibbi diqqət tələb oluna bilər.
❌ Körpə çəki itirirsə və ya kilo almırsa
Daimi qusma qida qəbulunu çətinləşdirirsə, bu vəziyyət körpənin inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.
❌ Qusma ilə birlikdə aşağıdakı simptomlar varsa:
Qızdırma və ya yüksək temperatur
Sürekli ağlama və qarın ağrısı
İshal və ya qəbizlik
Qusmada yaşıl (öd), qırmızı (qan) və ya qəhvəyi rəngdə (qan qarışığı) maddələr varsa
💡 Bu əlamətlər varsa, dərhal həkimə müraciət edin.
4. Körpələrdə Qusmanı Azaltmaq Üçün Nə Etmək Olar?
📌 Evdə bəzi kiçik dəyişikliklər edərək qusma hallarını azaltmaq mümkündür.
✅ 1. Körpəni Doğru Pozisiyada Yedizdirmək
Körpəni çox yatıq vəziyyətdə deyil, dik vəziyyətdə qidalandırmaq reflüksü azalda bilər.
✅ 2. Aşırı Qidalandırmamaq
Körpənin mədəsi kiçikdir, buna görə yemək miqdarını ölçülü vermək lazımdır.
Kiçik porsiyalarla və daha tez-tez qidalandırmaq faydalı ola bilər.
✅ 3. Yeməkdən Sonra Körpəni Düz Saxlamaq
Qusmanın qarşısını almaq üçün yeməkdən sonra 20-30 dəqiqə dik vəziyyətdə saxlamaq faydalıdır.
✅ 4. Körpənin Belini və Qarın Nahiyəsini Təzyiqdən Qorumaq
Çox sıx paltarlar və ya qarına basqı edən mövqelər reflüksü artıra bilər.
✅ 5. Qidalanma Zamanı Hava Udulmasının Qarşısını Almaq
Biberon istifadə olunursa, hava yığılmaması üçün antikolik biberonlardan istifadə etmək olar.
Körpəni yeməkdən sonra mütləq gəyirməyə kömək etmək lazımdır.
💡 Kiçik dəyişikliklər qusma hallarını azaltmağa kömək edə bilər.
5. Nəticə: Körpələrdə Qusma Hər Zaman Ciddi Bir Problem Deyil
✨ Əksər hallarda qusma normal inkişafın bir hissəsidir və yaş artdıqca azalır.
✨ Körpə aktivdirsə və normal kilo alırsa, qusma nadir hallarda narahatlıq yaratmalıdır.
✨ Ancaq tez-tez və şiddətli qusma varsa, həkimə müraciət etmək vacibdir.
💡 Unutmayın: Körpənizin sağlamlığını izləmək və düzgün yanaşmalar tətbiq etmək ən yaxşı qorunma üsuludur! 😊👶❤️
