Menorajiyanın Əsas Xüsusiyyətləri
Nədir?
Menorajiya, menstrual dövrün normaldan çox ağır və uzun müddətli qanaxmalarla müşayiət olunduğu bir vəziyyətdir. Bu qanaxma çox güclü olduğu üçün qadınlar tez-tez menstrual hijyen məhsullarını dəyişdirmək məcburiyyətində qala bilər və bəzən bu qanaxma gecə yatağı belə çirkləndirə bilər.
Simptomları
Çox Ağır Qanaxma: Qadınların hər bir-iki saatda bir çox miqdarda hijyenik məhsul dəyişdirmək məcburiyyətində qalması.
Menstrual Dövrün Uzunluğu: Menstrual dövrün 7 gündən çox davam etməsi.
Böyük Qan Pıhtıları: 2.5 sm-dən böyük qan pıhtılarının olması.
Anemiya və Yorğunluq: Güclü qanaxma nəticəsində dəmir çatışmazlığı anemiyasına səbəb ola bilər. Bu, yorğunluq, zəiflik və nəfəs darlığı kimi simptomlara səbəb ola bilər.
Qarın və Pelvik Ağrılar: Bəzi qadınlar ağır qanaxmalar zamanı kramp və pelvik ağrı yaşaya bilər.
Menorajiyanın Səbəbləri
Menorajiyanın müxtəlif səbəbləri ola bilər və bu səbəblər arasında hormonal balanssızlıqlar, reproduktiv orqan problemləri və digər tibbi vəziyyətlər yer alır:
Hormonal Dengesizliklər:
Östrojen və Progesteron Balanssızlığı: Hormonal balanssızlıq uşaqlıq mukozasının (endometrium) həddindən artıq qalınlaşmasına və menstruasiya zamanı həddindən artıq qanaxmaya səbəb ola bilər.
Ovulyasiya Olmaması (Anovulyasiya): Ovulyasiya olmadıqda progesteron hormonu istehsal olunmur, bu da hormonal balanssızlığa və ağır menstruasiyalara səbəb ola bilər.
Uterin Problemlər:
Uterin Fibroidlər: Uşaqlığın içərisində və ya divarında meydana gələn xoşxassəli şişlər ağır qanaxmaya səbəb ola bilər.
Uterin Poliplər: Endometriumda kiçik, xoşxassəli toxuma çıxıntılarıdır və menorajiyaya səbəb ola bilər.
Adenomyozis: Endometrial toxumanın uşaqlığın əzələ divarına daxil olması.
Endometrial Hiperplazi: Uşaqlıq iç divarının anormal qalınlaşması, çox vaxt hormonal balanssızlığa bağlı olur.
Tibbi Şərtlər və Xəstəliklər:
Pelvik İltihabi Xəstəlik (PID): Reproduktiv orqanların infeksiyası.
Qanama Pozğunluqları: Von Willebrand xəstəliyi kimi qan laxtalanma problemləri.
Tireoid Problemləri: Hipotiroidizm və ya hipertiroidizm kimi tiroid xəstəlikləri.
Dərmanlar: Bəzi antikoaqulyantlar və ya hormonal dərmanlar.
Digər Səbəblər:
Hamiləliklə Əlaqədar Problemlər: Ektopik hamiləlik, düşüklər və ya plasenta ilə əlaqədar problemlər.
Xərçəng: Uşaqlıq, uşaqlıq boynu və ya yumurtalıq xərçəngi, ağır qanaxma ilə nəticələnə bilər.
Menorajiyanın Diaqnostikası
Menorajiyanın diaqnostikası üçün həkim aşağıdakı üsulları istifadə edə bilər:
Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə:
Menstruasiya dövrünün tarixi, qanaxmanın miqdarı və davam etmə müddəti haqqında ətraflı məlumat toplamaq.
Fiziki müayinə ilə yanaşı pelvik müayinə.
Qan Testləri:
Tam Qan Sayımı (CBC): Anemiyanı aşkar etmək üçün.
Hormon Testləri: Tiroid funksiyası, prolaktin səviyyələri və digər hormonal səviyyələri ölçmək üçün.
İmage Testləri:
Ultrasonoqrafiya: Reproduktiv orqanların struktur problemlərini (fibroidlər, poliplər və ya kistlər) aşkar etmək üçün.
Histeroskopiya: Uşaqlığın içərisini görmək və anormallıqları müəyyən etmək üçün.
Biopsiya:
Endometrial Biopsiya: Uşaqlıq iç divarının bir hissəsinin götürülməsi və laboratoriyaya göndərilməsi ilə xərçəng və ya digər hüceyrə anormallıqlarını yoxlamaq.
Digər Testlər:
Histerosalpingoqrafiya (HSG): Uşaqlıq boşluğu və fallop borularını yoxlamaq üçün kontrast maye istifadə edən rentgen.
Menorajiyanın Müalicəsi
Menorajiyanın müalicəsi səbəbə, simptomların şiddətinə və qadının reproduktiv planlarına görə dəyişir. Müalicə metodları:
Dərman Müalicəsi:
NSAİİ (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs): Ağrını və qanaxmanı azaltmaq üçün ibuprofen və ya naproksen kimi dərmanlar.
Oral Kontraseptivlər: Hormonal balansı tənzimləmək və endometriumun qalınlaşmasını azaltmaq üçün.
Progestin Terapiyası: Endometrial toxumanın böyüməsini idarə etmək üçün.
Traneksamik Asid: Menstruasiya zamanı qanaxmanı azaltmaq üçün.
Hormonal IUD (Intrauterine Device): Levonorgestrel tərkibli IUD-lər qanaxmanı azaltmağa kömək edə bilər.
Cərrahi Müalicə:
Dilatasiya və Küretaj (D&C): Uşaqlıq iç divarının bir hissəsinin çıxarılması.
Endometrial Ablasiya: Uşaqlıq iç divarının məhv edilməsi ilə menorajiyanın müalicəsi (hamilə qalmağı planlaşdıran qadınlar üçün uyğun deyil).
Miomektomiya: Fibroidlərin cərrahi olaraq çıxarılması.
Histerektomiya: Uşaqlığın tamamilə çıxarılması (çox ağır hallarda).
Alternativ və Dəstək Müalicələri:
Dəmir Əlavələri: Anemiyanı idarə etmək üçün.
Sağlam Pəhriz və Həyat Tərzi Dəyişiklikləri: Kafein və duzun azaldılması, balanslı pəhriz, stressin idarə edilməsi və müntəzəm fiziki fəaliyyət.
