Təcili Müalicə
Təcili Yardım Çağırışı: Miyokard infarktı şübhəsi varsa dərhal təcili yardım çağırılmalıdır.
Ağrıkəsici və Aspirin: Qan laxtalanmasını azaltmaq və ağrını yüngülləşdirmək üçün dərhal aspirin verilir.
Oksigen Terapiyası: Aşağı oksigen səviyyələrini artırmaq və nəfəs darlığını yüngülləşdirmək üçün oksigen verilir.
Nitroqliserin: Sinə ağrısını azaltmaq və qan damarlarını genişləndirmək üçün nitroqliserin verilir.
Müntəzəm Monitorinq: Qan təzyiqi, ürək ritmi və digər həyati əlamətlər diqqətlə izlənir.
Prosedur Müalicələri
1. Trombolitik Müalicə
Trombolitik Dərmanlar: Koronar arteriyalarda yaranmış laxtaları həll etmək üçün dərhal verilir (məsələn, alteplaz, reteplaz).
2. Perkutan Koronar İntervensiya (PCI)
Balon Angioplastika və Stentləme: Daralmış və ya tıxanmış arteriyanın içərisinə bir balon yerləşdirilir və genişləndirilir, sonra stent yerləşdirilərək arteriyanın açıq qalması təmin edilir.
Giriş nöqtəsi: Femoral arteriya (qasıq) və ya radial arteriya (bilək) vasitəsilə.
3. Koronar Arter Bypass Graft (CABG)
Bypass Cərrahiyyəsi: Tıxanmış koronar arteriyaların ətrafından qan axını bərpa etmək üçün sağlam damarların (məsələn, ayaqdan alınan damarların) istifadə edilməsi.
Dərman Müalicəsi
Antiplatelet Dərmanlar: Qan laxtalanmasını azaltmaq üçün.
Aspirin, klopidogrel
Antikoagulanlar: Qan laxtalanmasını qarşısını almaq üçün.
Heparin, enoxaparin
Beta-blokerlər: Ürəyin iş yükünü azaltmaq və ürək ritmini yavaşlatmaq üçün.
Metoprolol, atenolol
ACE İnhibitorları və ARB-lər: Ürək əzələsinin iş yükünü azaltmaq və qan təzyiqini tənzimləmək üçün.
Enalapril, lisinopril, losartan, valsartan
Statinlər: Xolesterolu azaltmaq və arteriyaların açıqlığını qorumaq üçün.
Atorvastatin, simvastatin
Nitratlar: Sinə ağrısını azaltmaq və qan damarlarını genişləndirmək üçün.
Nitroqliserin
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Sağlam Qidalanma: Meyvə, tərəvəz, tam taxıllar və az yağlı proteinlərlə zəngin bir diyet.
Fiziki Aktivlik: Həkim tərəfindən tövsiyə edilən mülayim fiziki fəaliyyət proqramına riayət etmək.
Siqareti Bırakmaq: Siqaret və digər tütün məhsullarını istifadə etməmək.
Alkoqolun Məhdudlaşdırılması: Gündə maksimum iki standart içki (kişilər üçün) və ya bir standart içki (qadınlar üçün).
Duz və Yağ Məhdudiyyəti: Duz və doymuş yağ istehlakının azaldılması.
Çəki İdarəsi: Normal bədən kütlə indeksini saxlamaq və artıq çəkidən qaçınmaq.
Reabilitasiya və İzləmə
Kardiyak Reabilitasiya: Müəyyən bir müddət ərzində müntəzəm olaraq həyata keçirilən məşq proqramları və təlimlər.
Psixososial Dəstək: Depressiya və anksiyete kimi psixoloji problemlərin idarə edilməsi üçün dəstək proqramları.
Müntəzəm Həkim Ziyarətləri: Ürək sağlamlığının izlənməsi və dərmanların tənzimlənməsi üçün.
EKQ və Görüntüləmə Testləri: Ürək funksiyasının müntəzəm olaraq yoxlanması.
Risklər və Komplikasiyalar
Tromboembolik Hadisələr: Qan laxtalarının yaranması və emboli riski.
Aritmiyalar: Anormal ürək ritmləri.
Ürək çatışmazlığı: Ürəyin nasos funksiyasının zəifləməsi.
Qanama: Trombolitik və antikoagulan müalicələrə bağlı qanama riski.
Reinfarkt: Təkrar infarkt riski.
Nəticə
Miyokard infarktı, təcili tibbi müdaxilə və uzunmüddətli müalicə tələb edən ciddi bir vəziyyətdir. Müalicənin məqsədi qan axınının bərpası, ürək əzələsinin zədələnməsinin azaldılması və gələcəkdə infarkt riskinin qarşısının alınmasıdır. Hər bir xəstənin vəziyyətinə uyğun müalicə planı müəyyən etmək üçün kardioloq və ya ürək-damar mütəxəssisi ilə yaxından əməkdaşlıq vacibdir. Müalicə strategiyaları və həyat tərzi dəyişiklikləri ilə infarkt sonrası həyat keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırıla bilər.
