Monositlərin Funksiyaları
Fagosit Aktivlik:
Monositlər zərərli bakteriya, virus və digər yad cisimləri "yeyərək" zərərsizləşdirir.
İltihab Nəzarəti:
Bədəndə iltihabın yayılmasını idarə edir və digər immun hüceyrələri aktivləşdirir.
Hüceyrə Təmirində İştirak:
Zədələnmiş toxumaların sağalmasını təşviq edir.
Makrofaj və Dentritik Hüceyrələrə Çevrilmə:
Monositlər toxumalara keçərək makrofajlara və dentritik hüceyrələrə çevrilir, beləliklə immun sistemə dəstək olur.
Normal MON Dəyərləri
Faiz olaraq: 2%-10% (ümumi ağ qan hüceyrələrinin miqdarı içərisində).
Ümumi say olaraq: 200-800 hüceyrə/mikrolitr.
MON Dəyərlərinin Aşağı və Yüksək Olması
1. Aşağı MON Dəyəri (Monositarpeniya)
Monositlərin qanda normaldan az olması vəziyyətidir.
Səbəblər:
İmmun Sisteminin Zəifliyi:
HİV/AIDS, qızılca və ya digər ağır infeksiyalar.
Sümük İliyi Problemləri:
Aplastik anemiya və ya kemoterapi sonrası.
Qan Xəstəlikləri:
Leykopeniya ilə əlaqəli hallarda.
Stress və Kortikosteroidlər:
Həddindən artıq stress və ya kortikosteroid istifadəsi.
Simptomlar:
İnfeksiyalara qarşı həssaslığın artması.
Yorğunluq və halsızlıq.
Yaraların gec sağalması.
2. Yüksək MON Dəyəri (Monositoz)
Monositlərin qanda normadan çox olması vəziyyətidir.
Səbəblər:
İnfeksiyalar:
Xüsusilə xroniki infeksiyalar (vərəm, brucella, sifilis).
İltihablı Xəstəliklər:
Romatoid artrit, lupus və ya digər autoimmun xəstəliklər.
Xərçəng:
Leykemiya və ya limfoma kimi hematoloji xəstəliklər.
Bağırsaq Xəstəlikləri:
İltihablı bağırsaq xəstəlikləri (Crohn, kolit).
Stress və Travma:
Fiziki və emosional travmalar zamanı.
Sümük İliyi Problemləri:
Sümük iliyinin hiperaktivliyi.
Simptomlar:
Xroniki yorğunluq.
Qızdırma və iltihab əlamətləri.
Uzunmüddətli xəstəliklərdə sağalma çətinliyi.
MON Assay Nə Üçün Aparılır?
İmmunitet Sistemi Problemlərinin Müəyyən Edilməsi:
Monosit səviyyələri, immun sistemin vəziyyətini göstərir.
Xroniki İnfeksiyaların Diaqnozu:
Vərəm və ya brucella kimi infeksiyaların aşkarlanmasında istifadə olunur.
İltihablı Xəstəliklərin İzlənməsi:
Lupus, romatoid artrit kimi xəstəliklərin gedişatını izləmək üçün.
Hematoloji Xəstəliklərin Müəyyənləşdirilməsi:
Leykemiya və limfoma kimi xəstəliklərin diaqnozunda istifadə olunur.
MON Dəyərlərinin Normallaşdırılması
1. Aşağı Monositlər Halında:
İmmun sistemini gücləndirmək üçün:
B12 vitamini və folat zəngin qidalar.
İmmunostimulyatorlar və ya qida əlavələri.
Altda yatan səbəbin müalicəsi:
Sümük iliyinin fəaliyyəti artırılır.
2. Yüksək Monositlər Halında:
İltihab və infeksiyaların müalicəsi:
Antibiotiklər və ya antiviral dərmanlar.
İmmunitet sisteminin tənzimlənməsi:
Steroidlər və ya digər antiinflamatuar dərmanlar.
MON Assay ilə Bağlı Tövsiyələr
Balanslı Qidalanma:
İmmun sistemi gücləndirmək üçün vitamin və minerallarla zəngin qidalar yeyin.
Müntəzəm Tibbi Müayinə:
Xroniki xəstəliklər və ya simptomlar varsa, həkimə müraciət edin.
Stressin İdarə Edilməsi:
Stressin azaldılması üçün rahatlama və fiziki fəaliyyətə diqqət yetirin.
Nəticə
MON assay, bədənin immun sisteminin vəziyyətini və iltihablı reaksiyalarını qiymətləndirmək üçün vacib bir testdir. Monosit səviyyələri normaldan aşağı və ya yüksək olduqda, bu vəziyyət müxtəlif xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Şübhəli nəticələr varsa, əsas səbəbi müəyyən etmək və düzgün müalicə üçün həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
