Nazal Polipozun Səbəbləri
Xroniki Sinüzit: Sinüzit nəticəsində burun boşluğunda və sinüslərdə davamlı iltihab poliplərin yaranmasına səbəb ola bilər.
Alergik Rinit: Allergiyaların səbəb olduğu davamlı iltihab.
Astma: Astma ilə əlaqəli iltihabi proseslər.
Aspirin Həssaslığı: Aspirin və digər qeyri-steroid antiinflamatuar dərmanlara (NSAİD) həssaslıq.
Kistik Fibroz: Müxtəlif orqanlarda, o cümlədən sinüslərdə mucus tıkanıklığına səbəb olan genetik bir xəstəlik.
İmmun Sistem Pozğunluqları: İmmun sistemin zəifləməsi və ya anormal reaksiyaları.
Nazal Polipozun Simptomları
Burun Tıkanıklığı: Həmişəlik və ya təkrarlayan burun tıkanıklığı.
Nəfəs Alma Çətinliyi: Nəfəs alma problemləri, xüsusilə yuxu zamanı.
Sinus Təzyiqi və Ağrısı: Sinus bölgələrində təzyiq və ya ağrı.
Qoxu və Dad Hissinin İtməsi: Qoxu və dad hissində azalma və ya tamamilə itmə.
Burun Axıntısı: Daimi və ya təkrarlayan burun axıntısı.
Baş Ağrıları: Sinus təzyiqi və tıkanıklıq səbəbiylə baş ağrıları.
Nazal Polipozun Diaqnozu
Diaqnoz müxtəlif üsullarla aparılır:
Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə: Həkim, xəstənin tibbi tarixini və simptomlarını nəzərdən keçirir, burunu müayinə edir.
Endoskopik Müayinə: Nazik bir endoskop istifadə edilərək burun boşluğunun və sinüslərin vizual olaraq müayinə edilməsi.
Görüntüləmə Testləri: CT və ya MRI, poliplərin dəqiq yerini və ölçüsünü müəyyən etmək üçün istifadə edilir.
Allergiya Testləri: Allergiyaların polip inkişafına səbəb olub olmadığını müəyyən etmək üçün.
Nazal Polipozun Müalicəsi
Müalicə poliplərin ölçüsünə, sayına və simptomların şiddətinə görə dəyişir:
Dərman Müalicəsi
Kortikosteroid Spreylər: Poliplərin ölçüsünü azaltmaq və iltihabı idarə etmək üçün burun spreyləri.
Oral Kortikosteroidlər: Daha ciddi hallarda, həkim oral kortikosteroidlər təyin edə bilər.
Antihistaminlər: Allergiyaların idarə edilməsi üçün.
Antibiotiklər: Sinus infeksiyalarının müalicəsi üçün.
Antifungal Dərmanlar: Göbələk infeksiyalarının müalicəsi üçün.
Cərrahi Müdaxilə
Endoskopik Sinus Cərrahiyyəsi (ESS): Cərrah endoskop və kiçik cərrahi alətlər istifadə edərək polipləri çıxarır və sinusların təbii drenaj yollarını açır. Bu prosedur burun tıkanıklığını və simptomları yüngülləşdirmək üçün istifadə edilir.
Əməliyyat Sonrası Baxım və Bərpa
Əməliyyatdan sonra bərpa müddəti fərqli ola bilər, lakin bəzi ümumi tədbirlər görülməlidir:
Dincəlmək: İlk bir neçə gün ərzində ağır fiziki fəaliyyətlərdən qaçınmaq.
Ağrı İdarə Edilməsi: Həkim tərəfindən təyin edilən ağrı kəsicilər istifadə edilə bilər.
Burun Baxımı: Salin spreylər və ya burun irrigasiya məhlulları istifadə edilərək burunun nəmləndirilməsi və təmizlənməsi.
Müntəzəm Yoxlamalar: Həkim tərəfindən təyin edilən yoxlamalar bərpa prosesini izləmək üçün vacibdir.
Potensial Risklər və Fəsadlar
Nazal polipoz cərrahiyyəsi adətən təhlükəsiz bir prosedur olsa da, bəzi potensial risklər və fəsadlar mövcuddur:
Qanaxma: Əməliyyatdan sonra və ya əməliyyat zamanı qanaxma riski.
İnfeksiya: Əməliyyatdan sonra infeksiya riski.
Yara və ya Sıkışma: Burun boşluğunda yara və ya sıkışma hissi.
Qoxu və ya Dad Hissinin Dəyişməsi: Nadir hallarda qoxu və ya dad hissində dəyişiklik.
Qarşısının Alınması və Sağlamlığın Qorunması
Allergiyaların İdarə Edilməsi
Allergiya Dərmanları: Allergiyaların idarə edilməsi poliplərin inkişafını azaltmağa kömək edə bilər.
Müntəzəm Təmizlik: Evdə toz, ev heyvanı tükü və digər allergenlərin təmizlənməsi.
Sinus Problemlərinin İdarə Edilməsi
Salin Spreylər: Sinus boşluqlarını nəmləndirmək və təmizləmək üçün.
Sağlam Həyat Tərzi: İmmunitet sistemini gücləndirən balanslı qidalanma və müntəzəm fiziki fəaliyyət.
Valideynlər və Xəstələr üçün Məsləhətlər və Dəstək
Məlumatlandırma: Nazal polipoz və müalicə variantları barədə məlumatlı olmaq və riskləri başa düşmək.
Müntəzəm Tibbi Yoxlamalar: Nazal polipoz olan şəxslərin müntəzəm olaraq həkim yoxlamaları.
Dəstək Qrupları: Nazal polipoz və digər sinus problemləri ilə yaşayan şəxslər üçün dəstək qruplarına qoşulmaq.
Nazal polipoz ciddi və həyat keyfiyyətini təsir edə biləcək bir vəziyyət ola bilər, lakin düzgün diaqnoz, müalicə və təqib ilə xəstələrin burun və sinus sağlamlığını və ümumi həyat keyfiyyətini artırmaq mümkündür. Bu vəziyyət şübhəsi olan şəxslər müntəzəm olaraq bir burun-boğaz həkimi (otolaringoloq) ilə məsləhətləşməlidir.
