Səbəbləri:
Onurğa travmaları əsasən aşağıdakı səbəblərlə yaranır:
-
Qəza və Yaralanmalar: Trafik qəzaları, düşmələr, idman qəzaları və iş qəzaları onurğa travmalarına səbəb ola bilər.
-
Yüksəkdən Düşmə: Yüksək bir yerden düşmək, onurğa üzərində ciddi zədələnmələrə gətirib çıxara bilər.
-
İdman Yaralanmaları: Kontakt idmanları zamanı baş verən toqquşma və düşmələr onurğa travmalarına zəmin yarada bilər.
-
Penetrasiya Yaralanmaları: Biçak və ya atəşli silah kimi obyektlərin səbəb olduğu penetrasiyalar onurğa travmalarına gətirə bilər.
Növləri:
-
Onur Qırığı (Fraktur): Bir və ya bir neçə onurun kəsilmiş olması.
-
Onuriliyin Sıxışması: Onuriliyin sıxışması, sinir hücrelərinə zərər verə bilər və paraliziyə səbəb ola bilər.
-
Disklokasiya və ya Subluksasiya: Onurun norma yerindən çıxması və ya köçməsi.
Əlamətləri:
Onurğa travmasının əlamətləri, yaralanmanın ciddiyətinə bağlı olaraq dəyişə bilər. Ancaq ümumi əlamətlər aşağıdakılardır:
-
Ağrı və Şişlik: Yaralanmanın olduğu bölgədə ağrı və şişlik hissi.
-
Hərəkət Məhdudiyyəti: Onurğanın hərəkətlərində məhdudiyyət və ya çətinlik.
-
Nevroloji Əlamətlər: Paralizi, uyuşma və ya kas gücü köməyi ilə əlaqəli sinir sistemi əlamətləri.
-
Nəfəs Alma Çətinlikləri: Boyun və ya sırt yaralanmaları nəfəs problemi yarada bilər.
Müalicə:
Onurğa travmasının müalicəsi, yaralanmanın növünə və ciddiyətinə bağlı olaraq dəyişir. Müalicə seçimləri aşağıdakıları əhatə edə bilər:
-
İmmobilizasiya: Onurğanın sabitlənməsi üçün istifadə olunan alçı, orteza və ya xüsusi aparatlar.
-
Fizioterapi: Hərəkət bacarığını bərpa etmək və gücləndirmək üçün fizioterapi.
-
Cərrahi Müdaxilə: Onuriliyin sıxışması və ya ciddi qırıqların müalicəsi üçün cərrahi.
-
Dərman Müalicəsi: Ağrı idarəetməsi və iltihabın nəzarətə alınması üçün dərmanlar.
Onurğa travması, tez müalicə edilməli olan təcili bir vəziyyətdir. Həkim tərəfindən qiymətləndirilməli olan bir xəstə, təcili müdaxilə əsasında. Erkən müdaxilə, uzun müddətli təsirləri azaldaraq və xəstənin həyat keyfini yaxşılaşdıraraq təsir edə bilər.
