Onurğa Deformasiyalarının Növləri
1. Skolioz
Skolioz, onurğanın yana doğru əyilməsidir və onurğa sütununun "S" və ya "C" şəklində olması ilə xarakterizə olunur. Skolioz adətən uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə inkişaf edir.
İdiopatik Skolioz: Ən yaygın növüdür və səbəbi bilinmir.
Konjenital Skolioz: Doğuşdan gəlmədir və onurğa sümüklərinin anormal inkişafı nəticəsində yaranır.
Neyromuskulyar Skolioz: Sinir və əzələ xəstəlikləri (məsələn, serebral iflic və ya əzələ distrofiyası) nəticəsində yaranır.
2. Kifoz
Kifoz, onurğanın önə doğru əyilməsi nəticəsində kürəyin yuvarlaqlaşması ilə xarakterizə olunur. Kifoz müxtəlif səbəblərdən yarana bilər.
Postural Kifoz: Zəif duruş nəticəsində yaranır və daha çox yeniyetmələrdə müşahidə edilir.
Şeyermann Kifozu: Onurğa sümüklərinin anormal inkişafı nəticəsində yaranır və daha ciddi bir vəziyyətdir.
Konjenital Kifoz: Doğuşdan gəlmədir və onurğa sümüklərinin anormal inkişafı ilə əlaqədardır.
3. Lordoz
Lordoz, onurğanın aşağı hissəsinin (bel nahiyəsinin) irəli doğru həddindən artıq əyilməsi ilə xarakterizə olunur. Lordoz bədənin müxtəlif problemlərinə səbəb ola bilər.
Postural Lordoz: Zəif duruş və oturma vərdişləri nəticəsində yaranır.
Konjenital Lordoz: Doğuşdan gəlmədir və onurğa sümüklərinin anormal inkişafı ilə əlaqədardır.
Nevroloji Lordoz: Sinir və əzələ xəstəlikləri nəticəsində yaranır.
Əlamətlər və Diaqnostika
Əlamətlər
Kürək, boyun və bel ağrıları
Bədən duruşunda asimmetriya
Çiyinlərin və ya ombaların qeyri-bərabər olması
Hərəkət məhdudiyyəti
Yorğunluq və zəiflik
Hər hansı deformasiya nəticəsində sinir sıxılması və ya narahatlıq
Diaqnostika
Fiziki Müayinə: Onurğanın vəziyyətini və duruşunu qiymətləndirmək üçün.
Radioloji Testlər: X-ray, MRT (Maqnit Rezonans Tomoqrafiyası) və KT (Kompüter Tomoqrafiyası) ilə onurğanın struktur anomaliyalarını və deformasiyaları müəyyən etmək.
Skoliometr Testi: Skoliozun bucağını ölçmək üçün istifadə edilir.
Müalicə Yolları
Qeyri-Cərrahi Müalicə
Fiziki Terapiya: Onurğanın elastikliyini və gücünü artırmaq, duruşu düzəltmək və ağrıları yüngülləşdirmək üçün.
Ortopedik Korsetlər: Skolioz və kifozun irəliləməsini dayandırmaq və duruşu dəstəkləmək üçün.
Dərmanlar: Ağrı kəsicilər və antiinflamatuar dərmanlar ağrını və iltihabı azaltmaq üçün istifadə edilə bilər.
Durş Düzəlişi: Zəif duruşu düzəltmək üçün duruş təlimləri və dəyişikliklər.
Cərrahi Müdaxilə
Spinal Füzyon: Onurğa sümüklərinin birləşdirilməsi və deformasiya düzəldilməsi üçün istifadə edilən cərrahi metod.
Vərdişli Cərrahi Korreksiya: İrəliləmiş skolioz və kifoz hallarında, onurğanın strukturunu düzəltmək üçün metal çubuqlar və vida sistemlərinin yerləşdirilməsi.
Profilaktika və Dəstək
Müntəzəm Fiziki Fəaliyyət: Onurğa sağlamlığını qorumaq üçün gücləndirici və elastiklik artırıcı məşqlər.
Erqonomik Tədbirlər: İş və oturma mövqelərində düzgün duruşu təmin etmək üçün erqonomik tədbirlər.
Vaxtında Müayinə: Uşaqlar və yeniyetmələrdə onurğa deformasiyalarını erkən mərhələdə aşkar etmək və müalicə etmək üçün müntəzəm tibbi yoxlamalar.
Nəticə
Onurğa deformasiyaları ciddi narahatlıqlara və potensial sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Erkən diaqnoz və müvafiq müalicə ilə bu vəziyyətlərin əksəriyyəti uğurla idarə edilə bilər. Onurğa deformitəsi əlamətləri müşahidə edildikdə, dərhal tibbi yardım almaq vacibdir. Həkim və ya mütəxəssis məsləhəti ilə müvafiq müalicə və dəstək proqramı təyin edilməlidir.
