Psixoloji ürəkbulanma

Psixoloji ürəkbulanma (ya da psikosomatik ürəkbulanma), emosional və psixoloji faktorların fiziki simptomlara səbəb olduğu bir vəziyyətdir. Bu halda, insanın yaşadığı stress, anksiyete, depressiya, gərginlik və ya digər emosional vəziyyətlər, bədəndə ürəkbulanma və ya nausea kimi fiziki simptomlarla özünü göstərə bilər. Bu, bədənin duyğusal vəziyyətinə və beynin bədənin fiziki funksiyalarına təsir etməsi ilə əlaqəlidir. Psixoloji ürəkbulanma, əslində mədə-bağırsaq sistemində yaranan bir problem olmasa da, güclü emosional təcrübələr fiziki əlamətlərə yol aça bilər.

Psixoloji ürəkbulanma

Psixoloji Ürəkbulanmanın Əlamətləri:

Qusma və Ürəkbulanma Hissi:

Ürəkbulanma, psixoloji səbəblərlə əlaqəli olaraq, xüsusən stresli vəziyyətlərdə və ya panik anlarında yaranır. İnsanlar, nəfis qalma və ya yemək yemə zamanı rahatlıq hiss etməyə bilərlər.

Həmçinin, güclü gərginlik və narahatlıq hissi, bəzən yeməkdən sonra və ya emociyalardan sonra görünən ürəkbulanmalara yol aça bilər.

Bədəndə Təzyiq və Diskomfort:

Psixoloji stress, gəmirən ürəkbulanma və qarın bölgəsində narahatlıq yaratmaqla yanaşı, bədənin digər hissələrində də fiziki gərginlik yarada bilər. Bu vəziyyət bəzən bel ağrısı, baş ağrısı və ya sinə sıxılması kimi əlamətlərlə özünü göstərə bilər.

Təkrarlanan Qusma İstəyi:

İnsanlar, ciddi emosional narahatlıq hissi yaşadıqları zaman, təkrarlanan qusma istəyi hissi duyurlar. Bu hal, emosional vəziyyətin bədəndəki fiziki təzahürüdür.

Yorğunluq və Zəiflik:

Psixoloji stres və narahatlıq, bədəndəki enerji səviyyələrini azaldır, buna görə də insanlar fiziki olaraq yorğun və zəif hiss edirlər.

Həyəcanlı Hisslər və Təşviş:

Panik ataklar və ya gərginlik nəticəsində ürəkbulanma baş verə bilər. Bu vəziyyətdə, bədənin savaş və ya qaçış vəziyyətinə cavab olaraq, müxtəlif fiziki reaksiyalar meydana gəlir. Bu reaksiyalar arasında nəfəs darlığı və dəriyə təzyiq də ola bilər.

Psixoloji Ürəkbulanmanın Səbəbləri:

Stress və Anksiyete:

Uzun müddətli və davamlı stress və anksiyete, bədənin fiziki funksiyalarını dəyişdirə bilər. Bu, mədə-bağırsaq sisteminin funksiyalarını pozaraq ürəkbulanma hissinə səbəb ola bilər. İnsanlar, stressli vəziyyətlərə və ya narahatlıqlara məruz qaldıqda, bədənin hormonal və fizioloji cavabları nəticəsində mədə-bağırsaq problemləri yaşaya bilərlər.

Depressiya və Emosional Bozukluqlar:

Depressiya, bədənin psixoloji vəziyyətinə təsir göstərən ciddi bir vəziyyətdir və bəzən bu hal fiziki simptomlar ilə müşayiət olunur. Depressiya olan insanlar, çox vaxt yeməkdən imtina edir, iştah dəyişiklikləri və ya mədə-bağırsaq narahatlığı yaşayırlar.

Panik Ataqlar:

Panik ataklar, ani və qeyri-kontrolsuz gərginlik və nervozluq hissi ilə müşayiət olunur. Panik atak zamanı bədən bir anda yüksək təzyiq, nəfəs darlığı və ürəkbulanma kimi müxtəlif fiziki simptomlarla reaksiya verə bilər.

Travma və Keçmiş Psixoloji Təcrübələr:

Emosional travmalar, psixoloji ürəkbulanma hissini təhrik edə bilər. Keçmişdə yaşanmış travmalar və ya təcrübələr, bədənin fiziki simptomlar ilə qarşılıq verməsinə səbəb ola bilər.

Gündəlik Həyatın Çətinlikləri:

Hər gün qarşılaşılan çətinliklər və yüksək iş yükü də bəzən fiziki sağlamlığı təsir edə bilər. Emosional gərginlik və çox sayda təzyiq bəzən psixoloji ürəkbulanmanın yaranmasına gətirib çıxara bilər.

Psixoloji Ürəkbulanmanın Müalicəsi:

Stress və Anksiyetə İdarəetmə:

Stress idarəetmə texnikaları, məsələn, dərin nəfəs alma məşqləri, relaksasiya texnikaları və ya meditasiya, ürəkbulanma hissini azalda bilər. Bu texnikalar bədənin rahatlanmasına və emosional gərginliyin azalmasına kömək edir.

Psikoterapiya (CBT):

Koqnitiv Davranış Terapiyası (CBT), insanların negativ düşüncələrini və psixoloji narahatlıqlarını idarə etməyə kömək edə bilər. Bu terapiya, stresli düşüncələrin fiziki simptomlara çevrilməsini qarşısını almağa kömək edir.

İlaçlar və Dəstək:

Antidepresanlar və anksiyolitik dərmanlar, psixoloji ürəkbulanmanın psixoloji səbəblərini müalicə etməyə kömək edə bilər. Bu dərmanlar, beyindəki kimyəvi balansı tənzimləyərək stres və anksiyetənin qarşısını alır.

Sosial Dəstək və Yaxın Əlaqələr:

Sosial dəstək və güvənli əlaqələr ilə dostlar və ailə üzvləri ilə ünsiyyət ürəkbulanmanın qarşısını almağa kömək edir. Başqaları ilə açıq danışmaq və emosional dəstək alma, bədənə qarşı stres reaksiyalarını azaldır.

Fiziki Aktivlik və İdman:

Fiziki məşqlər və yüngül idman stressi azaldır və bədənin hormonal balansını düzəldir. Aktiv həyat tərzi, həmçinin gözəl düşüncə və emosional sağlamlıq üçün vacibdir.

Nəticə:

Psixoloji ürəkbulanma, fiziki və emosional vəziyyətlərin birləşməsi nəticəsində yaranan bir haldır və bəzən ciddi psixoloji sağlamlıq problemlərinin əlaməti ola bilər. Stress, anksiyete, depressiya və digər emosional vəziyyətlər, bədənin fiziki funksiyalarına təsir edərək ürəkbulanma və digər mədə-bağırsaq problemlərinə səbəb ola bilər. Psixoterapiya, stress idarəetmə texnikaları və sağlam həyat tərzi, bu vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına və qarşısının alınmasına kömək edə bilər.

Bu məqalə 16 aprel 2025 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Doktorsitesi
Doktorsitesi
Facebook Twitter Instagram Youtube