Qlaukoma Tipləri
Qlaukoma bir neçə fərqli növdə təsnif edilir:
Açıq bucaqlı qlaukoma (Primary Open-Angle Glaucoma - POAG):
Qlaukomanın ən çox rast gəlinən növüdür. Bu tip qlaukoma, gözün drenaj kanalları tədricən tıxandığı üçün inkişaf edir, lakin bu proses çox yavaş olur və erkən mərhələlərdə simptomlar demək olar ki, görünmür. Göz təzyiqi artdıqca optik sinir zədələnməyə başlayır.
Qapalı bucaqlı qlaukoma (Angle-Closure Glaucoma):
Gözün iris toxuması ilə bucağın (iridokorneal bucaq) kəskin daralması nəticəsində gözün ön kamerasının drenajı tıxanır. Bu vəziyyət birdən-birə kəskin göz ağrısı, qızartı, bulanıq görmə, görmə halqaları və mədə bulantısı ilə müşayiət olunur. Bu, təcili tibbi müdaxilə tələb edən bir vəziyyətdir.
İkincili qlaukoma:
Göz travması, iltihab (uveit), göz əməliyyatları və ya müəyyən dərmanların istifadəsi kimi başqa bir vəziyyətin nəticəsi olaraq inkişaf edən qlaukoma növüdür.
Normal təzyiqli qlaukoma:
Göz içi təzyiqi normal diapazonda olmasına baxmayaraq, optik sinir zədələnməsi baş verir. Bu növ qlaukomada risk faktorlarına genetik meyllik, qan dövranı problemləri və ya gözlərin zədələnməsi daxildir.
Uşaq qlaukoma (Konjenital Qlaukoma):
Doğuşdan mövcud olan və körpələrdə göz daxili təzyiqin artması ilə müşayiət olunan nadir bir qlaukoma növüdür.
Qlaukomanın Risk Faktorları
Yüksək göz təzyiqi (intraokulyar təzyiq)
Yaş (40 yaşdan sonra risk artır)
Ailə tarixi (genetik meyllilik)
Etnik mənsubiyyət (Afrikalı-Amerikalılar, Asiyalılar və İspanlar daha çox risk altındadır)
Yaralanmalar və ya göz travmaları
Yüksək miyopiya və ya hipermetropiya (yaxın və uzaq görmə pozğunluqları)
Diabet, yüksək qan təzyiqi, və ürək xəstəlikləri
Qlaukomanın Simptomları
Qlaukoma çox vaxt "səssiz oğru" olaraq adlandırılır, çünki xüsusən də açıq bucaqlı qlaukoma simptomları başlanğıcda aşkar edilmir. Aşağıdakı simptomlara diqqət yetirmək vacibdir:
Açıq bucaqlı qlaukoma:
Görmə sahəsinin tədricən daralması (tunel görmə)
Hər iki gözdə tədricən inkişaf edən periferal görmə itkisi
Qapalı bucaqlı qlaukoma:
Birdən-birə başlayan kəskin göz ağrısı
Baş ağrısı
Bulanıq görmə və işıq halqaları görmə
Göz qızartısı
Mədə bulantısı və qusma
Qlaukomanın Diaqnozu
Qlaukoma diaqnozu üçün bir neçə test və müayinə üsulu mövcuddur:
Tonometriya: Göz daxilindəki təzyiqin ölçülməsi.
Görmə sahəsi testi (Perimetriya): Görmə sahəsindəki itkiləri qiymətləndirmək üçün.
Oftalmoskopiya: Optik sinirin vəziyyətini yoxlamaq üçün göz dibinin müayinəsi.
Gözün ön bucağının müayinəsi (Gonioskopiya): Qlaukoma növünü müəyyənləşdirmək üçün.
Optik koherent tomoqrafiya (OCT): Optik sinir liflərinin qalınlığını və strukturunu ölçmək üçün.
Qlaukomanın Müalicəsi
Qlaukoma müalicəsinin məqsədi göz təzyiqini azaltmaq və optik sinir zədələnməsinin qarşısını almaqdır. Müalicə növləri arasında:
Dərman müalicəsi (Göz damcıları):
Göz təzyiqini azaltmaq üçün birinci sırada istifadə olunan vasitələrdir. Prostaglandin analoqları, beta-blokerlər, alfa-agonistlər və karboanhidraz inhibitorları kimi fərqli qrup dərmanlar istifadə edilir.
Lazer müalicəsi:
Selektiv lazer trabekuloplastikası (SLT): Açıq bucaqlı qlaukoma üçün istifadə olunur.
Lazer periferik iridotomiya: Qapalı bucaqlı qlaukoma üçün irisdə kiçik bir dəlik açmaq üçün istifadə olunur.
Cərrahi müalicə:
Trabekulektomiya: Gözün drenaj sistemində bir keçid yaradaraq göz içi təzyiqi azaltmaq üçün.
Şunt implantasiyası (göz drenaj cihazları): Göz daxilindəki mayenin axmasını təmin edən cihazların yerləşdirilməsi.
Minimal invaziv qlaukoma cərrahisi (MIGS): Daha az invaziv üsullarla göz təzyiqinin azaldılması.
Müşahidə və təqib:
Xüsusilə ilkin mərhələlərdə olan və ya yavaş irəliləyən qlaukoma üçün müntəzəm göz müayinələri ilə vəziyyətin izlənməsi.
Qlaukoma erkən diaqnoz qoyulduqda və müalicə edildikdə idarə oluna bilən bir xəstəlikdir. Əgər qlaukoma haqqında daha çox detal istəyirsinizsə və ya xüsusi bir sualınız varsa, mənə bildirin.
