Sidik Tutma Problemlərinin Növləri
1. Stress İnkontinans
Nədir?: Qarın içi təzyiqin artması (öskürək, gülmək, fiziki fəaliyyət) nəticəsində sidik qaçırma.
Səbəbləri: Pelvik döşəmə əzələlərinin zəifliyi, doğum, menopoz, pelvik cərrahiyyə.
2. Təcili İnkontinans
Nədir?: Ani, güclü sidiyə getmə hissi ilə birlikdə sidik qaçırma.
Səbəbləri: İdrar yolları infeksiyaları, sinir sistemi xəstəlikləri (məsələn, parkinson xəstəliyi, multipl skleroz), bəzi dərmanlar, sidik kisəsinin həddindən artıq aktivliyi.
3. Müxtəlif İnkontinans
Nədir?: Stress və təcili inkontinansın birlikdə olduğu vəziyyət.
Səbəbləri: Yuxarıda qeyd edilən səbəblərin birləşməsi.
4. Aşırı Dolu Sidik Kisəsi (Overflow İnkontinans)
Nədir?: Sidik kisəsinin tam boşala bilməməsi nəticəsində yaranan daim sidik sızması.
Səbəbləri: Sidik kisəsinin zəifliyi, tıxanma (məsələn, prostat böyüməsi), sinir sistemi problemləri.
5. Funksional İnkontinans
Nədir?: Fiziki və ya əqli qabiliyyətlərin məhdud olması səbəbindən tualetə vaxtında çatmamaq.
Səbəbləri: Hərəkət məhdudiyyətləri, demans, əlillik.
Səbəbləri
Pelvik Döşəmə Əzələlərinin Zəifliyi: Hamiləlik, doğum, menopoz və yaşlanma ilə əlaqəli.
Prostat Problemləri: Prostat böyüməsi, prostatit və ya prostat xərçəngi.
Sinir Sistemi Xəstəlikləri: Parkinson xəstəliyi, multipl skleroz, insult, onurğa beyni zədələri.
İdrar Yolları İnfeksiyaları: Sidik kisəsinin qıcıqlanmasına səbəb ola bilər.
Cərrahi Müdaxilələr: Pelvik bölgədə aparılan cərrahiyyə əməliyyatları.
Dərmanlar: Bəzi dərmanlar (məsələn, diuretiklər, antidepresantlar) sidik tutma problemlərinə səbəb ola bilər.
Qabariq Sidik Kisəsi: Sidik kisəsinin həddindən artıq dolu olması səbəbindən boşalma problemləri.
Diaqnostika
Fiziki Müayinə: Həkim tərəfindən pelvik bölgənin və sidik kisəsinin müayinəsi.
Sidik Testləri: Sidik yolları infeksiyalarını və digər anormallıqları müəyyən etmək üçün.
Urodinamik Testlər: Sidik kisəsinin funksiyasını və sidik axınının nəzarətini qiymətləndirmək üçün.
Ultrasonoqrafiya: Sidik kisəsinin və böyrəklərin strukturunu yoxlamaq üçün.
Sistoskopiya: Sidik kisəsinin daxili hissələrini endoskop vasitəsilə yoxlamaq üçün.
Müalicə Yolları
Qeyri-Cərrahi Müalicə
Pelvik Döşəmə Məşqləri (Kegel Məşqləri): Pelvik döşəmə əzələlərini gücləndirmək üçün.
Sidik Kisəsi Təlimi: Sidik kisəsinin boşalma vaxtlarını planlaşdırmaq və vaxt aralıqlarını tədricən uzatmaq.
Dərmanlar: Sidik kisəsi funksiyalarını tənzimləmək üçün antikolinergiklər, beta-3 agonistlər və ya estrogen kremləri.
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri: Maye qəbulunun tənzimlənməsi, kofein və spirtin məhdudlaşdırılması, sağlam bədən çəkisinin qorunması.
Cərrahi Müalicə
Sling Prosedurları: Sidik kanalını dəstəkləmək üçün.
Kolposuspension: Sidik kisəsi və sidik kanalını dəstəkləmək üçün.
Uretral İnjeksiya: Sidik kanalına maddələrin yeridilməsi ilə sidik tutma funksiyasının yaxşılaşdırılması.
Sinir Stimulyasiyası: Sakral sinir stimulyasiyası ilə sidik kisəsinin funksiyalarını tənzimləmək.
Botulinum Toksin İnjeksiya: Sidik kisəsinin həddindən artıq aktivliyi ilə bağlı problemlərin müalicəsində istifadə edilir.
Profilaktika və Dəstək
Pelvik Döşəmə Əzələlərinin Gücləndirilməsi: Mütəmadi olaraq Kegel məşqləri etmək.
Müntəzəm Sidik Kisəsi Təlimi: Sidik kisəsinin boşalma vaxtlarını planlaşdırmaq və vaxt aralıqlarını tədricən uzatmaq.
Sağlam Yaşam Tərzi: Sağlam bədən çəkisinin qorunması, kofein və spirtin məhdudlaşdırılması.
Dərmanlar və Müntəzəm Müayinələr: Müntəzəm olaraq həkim nəzarətində olmaq və lazımi dərmanları qəbul etmək.
Nəticə
Sidik tutma problemləri ciddi narahatlıqlara və həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb ola bilər. Lakin erkən diaqnoz və müvafiq müalicə ilə bu problemlərin əksəriyyəti uğurla idarə oluna bilər. Əgər sidik tutma problemləri ilə bağlı narahatlıq və ya suallarınız varsa, mütləq bir uroloq və ya müvafiq mütəxəssisə müraciət edin.
