Sinüzit Növləri
Kəskin Sinüzit
Kəskin sinüzit adətən bir neçə həftə ərzində (adətən 4 həftəyə qədər) davam edən qısa müddətli bir infeksiyadır. Əksər hallarda viruslar səbəb olur (soyuqdəymə və qrip kimi). Bakterial infeksiyalar da səbəb ola bilər.
Xroniki Sinüzit
Xroniki sinüzit 12 həftədən uzun sürən və təkrarlayan bir vəziyyətdir. Bakterial infeksiyalar, göbələklər, allergiyalar və ya struktur problemlər (məsələn, burun əyriliyi, poliplər) xroniki sinüzitə səbəb ola bilər.
Subakut Sinüzit
Subakut sinüzit 4-12 həftə arasında davam edən sinüzit formasıdır və müalicə ilə keçir.
Sinüzitin Müalicə Üsulları
Sinüzitin müalicəsi səbəbə və sinüzitin növünə görə dəyişir. Əsas müalicə üsulları aşağıda verilmişdir:
1. Ev Şəraitində Müalicə və Özünə Qulluq
İsti Buxar İnqalyasiyası: Buxar sinusların açılmasına və burun yollarının nəmlənməsinə kömək edir. İsti su ilə dolu bir qabın üzərinə əyilib başınıza dəsmal örtərək buxarı nəfəs alın və ya isti duş qəbul edin.
Burun Spreyləri və Duşları: Tuzlu su (salin) burun spreyləri və ya burun duşları burun tıxanıqlığını azalda və burundakı seliyi təmizləyə bilər.
İsti Kompresslər: Sinus bölgələrinə (alın, burun körpüsü) isti kompress tətbiq etmək sinus təzyiqini və ağrını yüngülləşdirə bilər.
Kifayət Qədər Su İçmək: Yaxşı hidratlanmaq seliyi incələşdirir və sinusların boşalmasına kömək edir.
Dincəlmək: İmmunitet sisteminin güclənməsinə kömək etmək üçün kifayət qədər istirahət etmək vacibdir.
2. Dekonjestant və Antihistaminiklər
Dekonjestant Dərmanlar: Burun spreyləri (məsələn, oksimetazolin) və ya oral dekonjestantlar (məsələn, psevdofedrin) burun tıxanıqlığını azaltmağa kömək edir. Lakin, bu dərmanların 3-5 gündən çox istifadə olunması "rebound" təsiri ilə burun tıxanıqlığını pisləşdirə bilər.
Antihistaminiklər: Allergik səbəblərdən qaynaqlanan sinüzit üçün istifadə olunur. Loratadin, cetirizine və ya fexofenadine kimi antihistaminiklər allergiya simptomlarını yüngülləşdirə bilər.
3. Ağrıkəsicilər və Anti-inflamatuar Dərmanlar
Parasetamol və ya İbuprofen: Sinus təzyiqi, baş ağrısı və üz ağrısını azaltmaq üçün istifadə edilə bilər. Ağrıların və iltihabın idarə edilməsinə kömək edir.
4. Antibiotik Müalicəsi
Antibiotiklər: Əgər sinüzit bakterial infeksiyadan qaynaqlanırsa və ya 7-10 gündən uzun müddət davam edirsə, həkim tərəfindən antibiotiklər təyin edilə bilər. Ən çox istifadə edilən antibiotiklər arasında amoksisillin, klavulanat ilə birləşən amoksisillin, doksisiklin və ya levofloksasin kimi dərmanlar var. Antibiotiklərin düzgün dozada və müddətdə qəbul edilməsi vacibdir.
5. Kortikosteroidlər
Burun Sprey Kortikosteroidlər: Flutikazon, mometazon, beklometazon və ya budesonid kimi burun spreyləri iltihabı azaldaraq burun tıxanıqlığını və polipləri müalicə edə bilər.
Oral və ya İnyeksiya Kortikosteroidlər: Şiddətli və ya xroniki sinüzit hallarında həkim tərəfindən təyin oluna bilər.
6. Cərrahi Müdaxilə
Sinus Cərrahiyyəsi (FESS - Functional Endoscopic Sinus Surgery): Xroniki sinüzit və ya sinüzit poliplər və ya burun əyriliyi kimi struktur problemlər səbəbindən yaranırsa, sinusların drenajını yaxşılaşdırmaq üçün endoskopik cərrahiyyə tələb oluna bilər. Bu prosedur sinusların açılmasını və iltihablı toxumaların çıxarılmasını təmin edir.
7. Allergiya Müalicəsi
Allergiya Dərmanları və İmmunoterapiya: Allergik səbəbdən qaynaqlanan sinüzitlər üçün həkim tərəfindən antihistaminiklər, dekongestantlar və immunoterapiya (allergiya peyvəndləri) təyin edilə bilər.
Sinüzitin Qarşısının Alınması
Əlləri Yumaq və Gigiyenik Tədbirlərə Riayət Etmək: Üst tənəffüs yolu infeksiyalarından qorunmağa kömək edir.
Allergenlərdən Uzaq Durmaq: Allergik reaksiyaları tetikleyen faktorları azaltmaq üçün.
Duman və Çirklilikdən Uzaq Durmaq: Siqaret dumanı və hava çirkliliyi sinus iltihabını artırır.
İmmunitet Sistemini Gücləndirmək: Sağlam qidalanma, müntəzəm fiziki fəaliyyət və kifayət qədər istirahət.
Nəticə
Sinüzit həyat keyfiyyətini azalda biləcək bir vəziyyətdir, lakin düzgün diaqnoz və müalicə ilə idarə oluna bilər. Simptomlar 7-10 gündən çox davam edərsə və ya ağırlaşarsa, bir tibb mütəxəssisi ilə məsləhətləşmək tövsiyə olunur.
