Şizofreniyanın Simptomları
Şizofreniyanın simptomları üç əsas qrupa ayrılır: pozitiv, neqativ və kognitiv simptomlar.
Pozitiv Simptomlar:
- Halüsinasiyalar (əsasən eşitmə halüsinasiyaları olaraq)
- Qarışıq və ya düzgün olmayan düşüncələr
- Paranoya
- Qeyri-adi davranışlar
Neqativ Simptomlar:
- Emosional ifadənin azalması
- Motivasiya və həvəsin itirilməsi
- Sosial geri çəkilmə
- Danışıqda və fəaliyyətdə azalma
Kognitiv Simptomlar:
- Konsentrasiya çətinlikləri
- Yaddaş problemləri
- Qərar qəbuletmə qabiliyyətinin azalması
Təşhis və Müalicə
Şizofreniyanın təşhisi, adətən, psixiatrik qiymətləndirmə, simptomların tarixçəsi və bəzən beyin görüntüləmə testləri ilə qoyulur. Müalicə şəxsin ehtiyaclarına əsaslanaraq dəyişə bilər və adətən aşağıdakıları əhatə edir:
- Psixofarmakoloji Müalicə: Antipsixotik dərmanlar, şizofreniyanın əsas simptomlarını idarə etmək üçün istifadə olunur.
- Psixoterapiya: Xüsusilə kognitiv-davranış terapiyası (KDT), xəstələrə simptomları idarə etməkdə və günlük həyatda daha yaxşı funksionallıqda kömək edə bilər.
- Sosial və Peşəkar Dəstək: Sosial bacarıqların inkişafı, iş və təhsil məsələlərində dəstək.
Qorunma və Fərqindəlik
Şizofreniyanın qarşısını almaq üçün müəyyən bir yol yoxdur, ancaq erkən müdaxilənin şiddətini və uzunmüddətli nəticələrini azaltmaqda mühüm rol oynaya biləcəyi düşünülür. Ətraf mühit və genetik amillər arasındakı əlaqənin daha yaxşı anlaşılması, gələcək qoruma strategiyalarının inkişafına kömək edə bilər. Şizofreniya ciddi bir xəstəlikdir və xəstələr, ailələr və qayğı verənlər üçün əhəmiyyətli dəstək və məlumat resursları tələb edir.
