Sjogren xəstəliyi

Sjogren sindromu bədənin nəm istehsal edən bezlərinə hücum edən xroniki, otoimmün bir xəstəlikdir. Bu bezlərin ən çox təsirləndiyi yerlər gözlər və ağızlardır, lakin xəstəlik bədənin digər hissələrinə də təsir edə bilər. Sjogren sindromu birincili (tək) və ya ikincil (digər otoimmün xəstəliklərlə) ola bilər.

Sjogren xəstəliyi

Simptomlar: Sjogren sindromunun simptomları adətən yavaş inkişaf edir və zaman keçdikcə pisləşə bilər. Ən çox görülən simptomlar bunlardır: Quru gözlər: yanma, qaşınma, qıcıqlanma hissi və bulanıq görmə. Bu simptomlar gözlərin kifayət qədər göz yaşı çıxara bilməməsi səbəbindən baş verir. Ağız quruluğu: Tüpürcək istehsalının azalması, udma və danışma çətinliyi, dad duyğunun azalması və tez-tez ağız infeksiyaları (dişlərin çürüməsi, ağız yaraları) səbəbiylə ağız quruluğu. Oynaq Ağrısı və Şişkinlik: Xüsusilə kiçik oynaqlarda ağrı, sərtlik və şişkinlik. Yorğunluq: Daimi yorğunluq və enerji çatışmazlığı. Dərinin quruluğu: Dərinin quruması və qaşınması. Qabların yuyulması və yemək borusu problemləri: Udmaqda çətinlik, reflü və mədə problemləri. Böyrək, Qaraciyər və Ağciyər Problemləri: Nadir hallarda böyrəklər, qaraciyər və ağciyərlər də təsirlənə bilər.

Səbəblər: Sjogren sindromunun dəqiq səbəbi məlum deyil, lakin xəstəliyin inkişafında genetik və ətraf mühit faktorlarının birləşməsinin rol oynadığı düşünülür. Bədənin immunitet sistemi bədənin öz hüceyrələrinə qarşı antikor istehsal edərək bu hüceyrələrə hücum edir. Bu, nəm istehsal edən bezlərin və digər toxumaların iltihabına və zədələnməsinə səbəb olur. Diaqnoz: Sjogren sindromunun diaqnozu simptomların, tibbi tarixin və müxtəlif testlərin qiymətləndirilməsi ilə qoyulur: Fiziki Müayinə: Quru gözlər və ağız kimi simptomların qiymətləndirilməsi. Qan Testləri: Antinüvə antikorlarının (ANA), anti-SS-A (Ro) və anti-SS-B (La) antikorlarının olması. Həmçinin, tam qan sayı və digər otoimmün markerlər. Göz Testləri: Schirmer testi ilə göz yaşı istehsalının ölçülməsi və quru gözü qiymətləndirmək üçün göz müayinəsi. Tüpürcək vəzilərinin biopsiyası: Dodaqların içərisindəki kiçik tüpürcək vəzilərindən götürülmüş biopsiya nümunəsi ilə iltihab əlamətlərinin araşdırılması. Tüpürcək axını testi: Tüpürcək istehsalının miqdarını ölçmək üçün edilən testlər.

 

Müalicə: Sjogren sindromunun müalicəsi simptomların idarə edilməsinə və həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəlmişdir. Müalicə çox vaxt fərdi olur və aşağıdakıları əhatə edə bilər: Dərmanlar: Süni göz yaşları və göz damcıları: Quru gözləri aradan qaldırmaq üçün istifadə olunur. Tüpürcək istehsalını artıran dərmanlar: Pilokarpin və cevimelin kimi dərmanlar tüpürcək istehsalını artıra bilər. Ağrı və İltihab Əleyhinə Dərmanlar: NSAİİlər və kortikosteroidlər birgə ağrı və iltihabı aradan qaldıra bilər. İmmunosupressantlar: Hidroksiklorokin, metotreksat və bioloji agentlər (rituximab) kimi dərmanlar immun sisteminin fəaliyyətini azaltmaqla simptomları idarə edə bilir.

Həyat tərzi dəyişiklikləri: Göz və Ağız Baxımı: Gözləri nəmləndirmək, nəmləndirici mühitlərdə olmaq və ağız gigiyenasını yaxşı saxlamaq üçün süni göz yaşlarından istifadə. Balanslı Qidalanma: Sağlam və balanslı bir pəhrizdən sonra. Daimi Məşq: Ümumi sağlamlığı və birgə funksiyanı yaxşılaşdırmaq üçün fiziki fəaliyyət. Bol maye istehlakı: Ağız quruluğunu azaltmaq üçün bol su içmək. Dəstəkləyici müalicələr: Fiziki Müalicə və Reabilitasiya: Birgə ağrı və sərtliyi idarə etmək üçün. Diş həkimi müayinəsi: Diş çürüməsi və ağız infeksiyalarının qarşısını almaq üçün müntəzəm olaraq diş həkimi müayinəsi. Sjogren sindromu xroniki bir xəstəlikdir və zamanla simptomlar dəyişə bilər. Erkən diaqnoz, müntəzəm tibbi təqib və fərdi müalicə planı xəstəliyin idarə olunmasında vacibdir. Xəstələr simptomlarını izləməli və müalicə planına əməl etməlidirlər.

Bu məqalə 24 may 2024 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Doktorsitesi
Doktorsitesi
Facebook Twitter Instagram Youtube