Əlamətlər
Tromboflebitin əlamətləri trombusun yerləşdiyi yerə və damarların təsir dərəcəsinə görə dəyişir:
Səthi Tromboflebit:
Qızartı və istilik: Damar boyunca qızartı və isti hiss.
Ağrı və həssaslıq: Xüsusilə təsirlənmiş damar boyunca ağrı.
Şişkinlik: Təsirlənmiş ərazidə şişkinlik və sertlik.
Görünən damar: Təsirlənmiş damar üzərində sərt, qırmızı zolaq kimi görünür.
Dərin Venaların Trombozu (DVT):
Ağrı: Adətən baldır və ya bud bölgəsində ağrı.
Şişkinlik: Bir ayağın və ya qolun şişməsi.
Dəridə rəng dəyişikliyi: Mavi və ya solğun rəng dəyişiklikləri.
İstilik: Təsirlənmiş bölgədə istilik hissi.
Dərin damarların genişlənməsi: Dərin damarların şişməsi və genişlənməsi.
Səbəblər və Risk Faktorları
Tromboflebitin inkişafına səbəb ola biləcək bir çox faktor var:
Uzun müddət hərəkətsiz qalma: Uzun müddət oturmaq və ya yatmaq (məsələn, uçuşlar və ya xəstəxana yatışları).
Varikoz damarlar: Səthi tromboflebit üçün risk faktoru.
Travma: Damarların zədələnməsi.
Cərrahi müdaxilə: Əməliyyat sonrası dövrdə.
İnfeksiyalar: Damar divarının infeksiyası.
Hamiləlik: Hormonal dəyişikliklər və venaların təzyiqə məruz qalması.
Genetik meyillilik: Ailə tarixçəsində tromboflebit olanlar daha çox risk altındadır.
Kansızlıq: Dərin venaların trombozu riski artar.
Obezite: Artan bədən çəkisi venalarda təzyiqi artırır.
Siqaret çəkmək: Damarların daralmasına və qan laxtalarının yaranmasına səbəb ola bilər.
Diaqnostika
Tromboflebitin diaqnostikası aşağıdakı metodlarla aparılır:
Tibbi tarix və fiziki müayinə: Simptomlar və tibbi tarix haqqında məlumat.
Ultrasəs: Damarların görüntülənməsi və trombusun müəyyən edilməsi.
D-Dimer testi: Qanda trombusun parçalanma məhsullarının səviyyəsini ölçmək.
Venografi: Kontrast maddə istifadə edilərək damarların rentgen görüntüsü.
MR və ya CT skan: Dərin venaların daha dəqiq görüntülənməsi üçün.
Müalicə
Tromboflebitin müalicəsi vəziyyətin növünə, yerinə və şiddətinə bağlı olaraq dəyişir:
Səthi Tromboflebit:
İstirahət: Təsirlənmiş ərazinin istirahət edilməsi.
İsti kompreslər: Ağrı və şişkinliyi azaltmaq üçün.
Antiinflamatuar dərmanlar: İbuprofen və ya aspirin kimi dərmanlar ağrı və iltihabı azaltmaq üçün.
Kompressiya corabları: Qan dövranını yaxşılaşdırmaq və şişkinliyi azaltmaq üçün.
Antibiotiklər: İnfeksiya əlamətləri varsa.
Dərin Venaların Trombozu (DVT):
Antikoaqulyantlar: Qan laxtalanmasını azaltmaq üçün (məsələn, heparin, warfarin).
Trombolitiklər: Qan laxtalarını həll etmək üçün ciddi hallarda istifadə edilə bilər.
Kompressiya corabları: Şişkinliyi azaltmaq və qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün.
Cərrahi müdaxilə: Trombektomiya (qan laxtasının çıxarılması) və ya vena filtrlərinin yerləşdirilməsi ciddi hallarda istifadə edilə bilər.
Profilaktika
Tromboflebitin qarşısını almaq üçün aşağıdakı tədbirlər görülə bilər:
Hərəkətli olmaq: Uzun müddət oturmaqdan və ya yatmaqdan qaçınmaq. Mümkün qədər tez-tez hərəkət etmək və ayaq məşqləri etmək.
Kompressiya corabları: Qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün istifadə etmək.
Kifayət qədər su içmək: Dehidratasiya qarşısını almaq üçün kifayət qədər maye qəbul etmək.
Düzgün pəhriz və sağlam çəki: Obezitedən qaçınmaq üçün sağlam pəhriz saxlamaq.
Siqareti buraxmaq: Damar sağlamlığını qorumaq üçün siqareti buraxmaq.
Həkim nəzarətində olmaq: Xüsusilə yüksək risk qrupunda olanlar üçün müntəzəm tibbi yoxlamalar.
