Üz İflicinin Növləri
1. Bell İflici
Bell iflici, üz sinirinin iltihabı və ya sıxılması nəticəsində yaranan ani, təkrarlanan üz iflicidir.
Səbəblər:
Dəqiq səbəbi məlum deyil, amma viral infeksiyalar (məsələn, herpes simplex) əsas şübhəlilər arasındadır.
Sinir iltihabı və ya sıxılması.
Simptomlar:
Üzün bir tərəfində ani zəiflik və ya hərəkətsizlik.
Göz qapağının və ağızın hərəkət etməməsi.
Ağızdan suyun axması və ya çətinliklə yemək yemək.
Üzdə ağrı və ya narahatlıq.
Dad duyğusunun azalması və ya itməsi.
Qulaq ətrafında ağrı və ya həssaslıq.
Müalicə:
Kortikosteroidlər: Prednizon kimi dərmanlar iltihabı azaltmaq üçün.
Antiviral Dərmanlar: Acyclovir kimi dərmanlar, əgər viral infeksiya şübhəsi varsa.
Fiziki Terapiya: Üz əzələlərinin gücünü və funksiyasını bərpa etmək üçün.
Göz Baxımı: Göz qapağının bağlanmaması halında göz damcıları və qoruyucu bandajlar istifadə edilə bilər.
2. Ramsay Hunt Sindromu
Ramsay Hunt sindromu, varisella-zoster virusu (su çiçəyi və zona səbəb olan virus) səbəbiylə üz sinirinin zədələnməsi nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir.
Səbəblər:
Varisella-zoster virusunun aktivləşməsi.
Simptomlar:
Üzün bir tərəfində iflic.
Qulaq içərisində və ya ətrafında ağrılı qabarcıqlar.
Qulaq çınlaması və ya eşitmə itkisi.
Başgicəllənmə.
Müalicə:
Antiviral Dərmanlar: Acyclovir, valacyclovir kimi dərmanlar.
Kortikosteroidlər: İltihabı azaltmaq üçün.
Ağrı Kəsicilər: Ağrını azaltmaq üçün.
Fiziki Terapiya: Üz əzələlərinin gücünü və funksiyasını bərpa etmək üçün.
Üz İflicinin Digər Səbəbləri
Travma: Baş və ya üzə travma.
İnfeksiyalar: Bakterial və ya viral infeksiyalar (məsələn, Lyme xəstəliyi).
Şişlər: Sinirə təzyiq edən şişlər.
Nevroloji Xəstəliklər: Multipl skleroz və ya Guillain-Barre sindromu.
İdiopatik: Nadir hallarda, dəqiq səbəb müəyyən edilə bilmir.
Müalicə və İdarəetmə
1. Dərman Müalicəsi:
Kortikosteroidlər: Prednizon kimi dərmanlar iltihabı azaltmaq və sinirin bərpasına kömək etmək üçün istifadə edilə bilər.
Antiviral Dərmanlar: Herpes simplex və ya varisella-zoster virusları ilə əlaqəli hallarda istifadə edilə bilər.
Antibiotiklər: Bakterial infeksiya şübhəsi varsa.
2. Fiziki Terapiya:
Üz Məşqləri: Üz əzələlərinin gücünü və funksiyasını artırmaq üçün xüsusi məşqlər.
Masaj və Biofeedback: Üz əzələlərinin rahatlaması və düzgün işləməsi üçün.
3. Göz Baxımı:
Göz Damcıları və Yağlar: Göz qapağının bağlanmaması halında gözü nəmləndirmək üçün.
Göz Qoruyucuları: Gecə yatarkən gözlərin qurumasının qarşısını almaq üçün qoruyucu bandajlar və ya maskalar.
4. Cərrahi Müdaxilə:
Dekompresyon Cərrahisi: Sinir sıxışmasının aradan qaldırılması üçün.
Plastik Cərrahiyyə: Üzün estetik və funksional bərpası üçün.
Profilaktika və Ümumi Tədbirlər
Sağlam Yaşam Tarzı: Yüksək immun sistemini dəstəkləyən balanslı bir pəhriz və müntəzəm məşqlər.
Stress İdarəetməsi: Stressin idarə edilməsi üçün rahatlama texnikaları və meditasiya.
İnfeksiyaların Qarşısının Alınması: Əllərin müntəzəm yuyulması və aşılama kimi tədbirlər.
Üz iflici əlamətləri müşahidə edildikdə dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Erkən diaqnoz və müalicə ilə bərpa şansı daha yüksəkdir.
