1. Omfalit Nədir?
📌 Omfalit, yenidoğulmuşlarda göbək bölgəsində inkişaf edən bakterial infeksiyadır. Bu infeksiya, adətən doğumdan sonra ilk 1-2 həftə ərzində baş verir.
✅ Göbək bölgəsində qızartı, şişkinlik və irinli axıntı ilə müşayiət olunur.
✅ Əgər vaxtında müalicə edilməzsə, infeksiya qan dövranına yayılaraq sepsisə səbəb ola bilər.
✅ Bu vəziyyət neonatal infeksiyalar arasında ən təhlükəli hesab edilir və təcili tibbi müdaxilə tələb edir.
📌 Omfalit körpənin immun sistemi zəif olduğu üçün ciddi komplikasiyalara səbəb ola bilər.
2. Omfalit-in Əsas Səbəbləri
📌 Omfalit əsasən bakterial infeksiyalar nəticəsində yaranır və onun inkişafına təsir edən müxtəlif faktorlar mövcuddur.
🔹 1. Bakterial İnfeksiyalar
✅ Ən çox rast gəlinən bakteriyalar:
✔ Staphylococcus aureus
✔ Streptococcus pyogenes
✔ Escherichia coli
✅ Bu bakteriyalar göbək kəsiyindən bədənə daxil olaraq infeksiyaya səbəb ola bilər.
📌 Həkimlər tərəfindən antiseptik tədbirlər görülmədikdə infeksiya riski artır.
🔹 2. Antiseptik Baxımın Yetərsiz Olması
✅ Göbək kəsiyi düzgün təmizlənmədikdə və ya dezinfeksiya edilmədikdə bakterial infeksiya riski artır.
✅ Steril olmayan qayçı və ya bıçaqla göbək kəsilməsi infeksiyaya səbəb ola bilər.
📌 Doğumdan sonra göbəyin təmiz və quru saxlanması vacibdir.
🔹 3. Erkən Doğum və Aşağı Doğum Çəkisi
✅ Prematur (vaxtından əvvəl doğulmuş) körpələrdə immun sistemi zəif olduğundan infeksiya riski daha yüksəkdir.
✅ Aşağı doğum çəkili körpələrdə göbək bağı infeksiyalara daha həssasdır.
📌 Erkən doğulmuş körpələrdə xüsusi antiseptik baxım aparılmalıdır.
🔹 4. Çirkli və Gigiyenasız Şərait
✅ Gigiyenik olmayan doğum mühitində doğulan körpələrdə infeksiya riski daha yüksəkdir.
✅ Göbək kəsiyinin çirkli əllərlə toxunulması infeksiya mənbəyi ola bilər.
📌 Ana və tibb işçilərinin əllərinin gigiyenasına diqqət etməsi vacibdir.
3. Omfalitin Əsas Simptomları
📌 Omfalit inkişaf etdikcə fərqli simptomlarla özünü göstərə bilər.
🔹 1. Göbək Bölgəsində Dəyişikliklər
✅ Göbək nahiyəsində qızartı və şişkinlik.
✅ Göbəkdən irinli və pis qoxulu axıntı.
✅ Göbək bölgəsində istilik artışı və həssaslıq.
📌 Göbək bölgəsindəki anormal dəyişikliklər ilk infeksiya əlamətləri ola bilər.
🔹 2. Ümumi Körpə Simptomları
✅ Yüksək hərarət (38°C və yuxarı).
✅ Süstsüzlük və əmmə problemləri.
✅ Daimi ağlama və narahatlıq.
✅ Dərinin rənginin dəyişməsi (solğun və ya göyümtül dəri).
📌 Bu simptomlar infeksiyanın qan dövranına yayıldığını göstərə bilər və təcili həkim müdaxiləsi tələb edir.
4. Omfalitin Diaqnozu Necə Qoyulur?
📌 Omfalit diaqnozu həkim tərəfindən fiziki müayinə və laborator testlərlə təsdiqlənir.
✅ Fiziki Müayinə – Həkim göbək nahiyəsini müayinə edərək qızartı, şişkinlik və irinli axıntıya baxır.
✅ Bakterial Mədəniyyət Testi – Göbəkdən alınan ifrazat laboratoriyada analiz edilərək infeksiyanın hansı bakteriya tərəfindən törədildiyi müəyyən edilir.
✅ Qan Analizi – Körpənin qanında infeksiya əlamətləri (leukositoz, CRP artışı) araşdırılır.
✅ Ultrasəs Müayinəsi – Dərinin altına infeksiya yayılıb-yayılmadığını yoxlamaq üçün istifadə edilə bilər.
📌 Diaqnoz nə qədər tez qoyularsa, müalicə bir o qədər effektiv olacaqdır.
5. Omfalitin Müalicəsi
📌 Omfalitin müalicəsi infeksiyanın ağırlıq səviyyəsinə görə dəyişə bilər.
🔹 1. Antibiotik Müalicəsi
✅ Yüngül hallarda yerli antibiotiklər (məsələn, mupirosin kremi) istifadə edilə bilər.
✅ Ağır hallarda damar yolu ilə (IV) antibiotiklər tətbiq edilir.
✅ Ən çox istifadə olunan antibiotiklər:
✔ Seftazidim
✔ Vankomisin
✔ Ampisillin + Gentamisin
📌 Ağır infeksiya hallarında körpə xəstəxanaya yerləşdirilməlidir.
🔹 2. Göbək Bölgəsinin Təmizliyi və Antiseptik Qulluq
✅ Göbək bölgəsi steril məhlullarla (xlorheksidin, betadin) təmizlənməlidir.
✅ Göbək kəsiyi quru və təmiz saxlanmalıdır.
📌 Gündə bir neçə dəfə antiseptik təmizləmə infeksiyanın yayılmasının qarşısını alır.
🔹 3. Sepsis Riski Olduqda Xüsusi Müalicə
✅ Əgər infeksiya qan dövranına keçərsə, körpəyə intensiv terapiya tələb oluna bilər.
✅ Sepsisə qarşı güclü antibiotiklər və maye müalicəsi tətbiq olunur.
📌 Omfalit vaxtında müalicə edilməzsə, meningit və ya qan infeksiyasına səbəb ola bilər.
6. Omfalitin Qarşısını Necə Almaq Olar?
📌 Omfalitin qarşısını almaq üçün düzgün gigiyena və profilaktik tədbirlər görülməlidir.
✅ Doğumdan sonra göbək kəsiyini antiseptik məhlullarla təmizləmək.
✅ Körpənin göbəyini daim quru və təmiz saxlamaq.
✅ Əlləri yumaq və steril mühitdə baxım göstərmək.
✅ Şübhəli infeksiya əlamətləri olduqda dərhal həkimə müraciət etmək.
📌 Omfalitin qarşısını almaq üçün ən vacib amil gigiyenaya ciddi riayət etməkdir.
7. Nəticə: Omfalit Ciddi və Təxirəsalınmaz Müdaxilə Tələb Edən Xəstəlikdir
✨ Yenidoğulmuşlarda göbək iltihabı (Omfalit) təhlükəli ola bilər, lakin vaxtında müdaxilə edildikdə tam müalicə edilə bilər.
🔹 Erkən simptomları tanıyın və vaxtında həkimə müraciət edin.
🔹 Göbək baxımında gigiyenik qaydalara riayət edin.
🔹 Düzgün antibiotik müalicəsi infeksiyanın qarşısını alır.
💙 Sağlam körpə inkişafı üçün Omfalitin profilaktikasına xüsusi diqqət yetirmək vacibdir! 🚼✨
