Əsas Yırtıq Növləri
İnguinal Yırtıq: Bu, ən çox rast gəlinən yırtıq növüdür və qasıq nahiyəsində meydana gəlir. İnguinal yırtıqlar, bağırsağın və ya yağlı toxumanın qasıq kanalına keçməsi ilə yaranır. Bu növ yırtıq kişilərdə qadınlara nisbətən daha çox rast gəlinir. Əlamətləri arasında qasıq nahiyəsində şişlik, ağrı və narahatlıq ola bilər, xüsusilə də ağır qaldırdıqda, öskürdükdə və ya gərildikdə.
Femoral Yırtıq: Femoral yırtıqlar, qasıq nahiyəsinin aşağı hissəsində, femoral kanal adlanan sahədə meydana gəlir. Bu yırtıqlar qadınlarda kişilərə nisbətən daha çox rast gəlinir və ciddi fəsadlara, xüsusilə də yırtığın boğulmasına (boğulmuş yırtıq) səbəb ola bilər.
Göbək Yırtığı (Umbilikal Yırtıq): Göbək yırtığı, göbək bölgəsində meydana gəlir. Bu, uşaqlarda və körpələrdə daha çox rast gəlinir, lakin böyüklərdə də baş verə bilər. Körpələrdə bu vəziyyət adətən öz-özünə yaxşılaşır, lakin böyüklərdə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Kəsik (İnsisional) Yırtıq: Bu yırtıqlar əvvəlki cərrahi əməliyyatların yaralarının zəifləmiş bölgələrində meydana gəlir. Əməliyyatdan sonra yaranan yara sahəsindəki toxumaların zəifliyi səbəbindən qarın orqanlarının həmin sahədən çıxması nəticəsində yaranır.
Hiatal Yırtıq: Bu, mədənin yuxarı hissəsinin diafraqma vasitəsilə sinə boşluğuna keçməsi ilə baş verən bir yırtıqdır. Bu növ yırtıq, mədə turşusunun qida borusuna geri axmasına (reflü) səbəb ola bilər və yanma hissi, turşu dadı kimi əlamətlərlə müşayiət edilə bilər.
Epigastrik Yırtıq: Epigastrik yırtıqlar qarının üst hissəsində, göbək ilə döş sümüyü arasında baş verir. Bu növ yırtıq, yağ toxumasının zəifləmiş əzələ divarından çıxması nəticəsində yaranır və adətən kiçik ölçülüdür.
Spigelian Yırtıq: Bu, qarın divarının daha aşağı hissəsində, qarın əzələlərinin birləşdiyi zəif bir bölgədə meydana gəlir. Spigelian yırtıqları nadir hallarda baş verir, lakin təcili müdaxilə tələb edə bilər.
Yırtıqların Əlamətləri
Şişlik və ya çıxıntı (xüsusilə ayaq üstə durduqda və ya gərildikdə daha aydın görünən)
Şişlik sahəsində ağrı və ya narahatlıq
Həzm problemləri (məsələn, hiatal yırtıqlarda)
Şiddətli ağrı (xüsusilə yırtıq boğulmuşsa)
Müalicə
Yırtıqların müalicəsi yırtığın növünə, ölçüsünə və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə görə dəyişir. Müalicə üsulları arasında aşağıdakılar ola bilər:
İzləmə: Kiçik və simptom verməyən yırtıqlar üçün izləmə seçilə bilər.
Dərmanlar: Hiatal yırtıqlar üçün reflü simptomlarını azaltmaq məqsədilə dərmanlar təyin edilə bilər.
Cərrahi Müalicə: Yırtıqların əksəriyyəti cərrahi müdaxilə tələb edir. Cərrahiyyə üsulları açıq əməliyyat və ya laparoskopik (minimal invaziv) cərrahi prosedur ola bilər.
Əgər yırtıqdan şübhələnirsinizsə, bir həkimə müraciət etməyiniz tövsiyə olunur, çünki yırtıqlar ciddi fəsadlara səbəb ola bilər və müalicə edilməlidir.
